BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Diagnostyka obrazowa
Błędy w diagnostyce obrazowej – czego nas uczą?
dr n. wet. Wojciech Atamaniuk
mgr Elżbieta Solich-Atamaniuk
Byłoby niedorzecznością ganić innych w takiej dziedzinie, w której się samemu popełnia błędy.
Cyceron
Człowiek jest omylny – to truizm, który przez wielu z nas jest akceptowany, ale czy tak naprawdę kiedykolwiek zastanawiamy się, jak nasze błędy wykorzystać? Lekarz weterynarii „jest jak mimoza, kiedy sam popełni błąd, i niczym ryczący lew, gdy odkryje błąd zrobiony przez kogoś innego” (Einstein). Tymczasem wielu autorów podręczników diagnostyki obrazowej sugeruje konieczność wyciągania wniosków z własnych błędów i zastosowania tej wiedzy do samodoskonalenia. Błędy są jednym ze skuteczniejszych elementów kształcenia. Chociaż bolą, należy umieć się do nich przyznać, przeanalizować i dołączyć do naszego doświadczenia zawodowego.
Summary
Diagnostic imaging faults – what do they teach us?
The use of diagnostic imaging modalities in veterinary practice is associated with diagnostic faults, which have an important educational value. Identification of the sources of these faults generates ideas for their prevention. In this article, the author analyses the aetiology of common faults and proposes methods of their reduction based on his own experience.
Key words: diagnostic imaging, veterinary radiology, faults
Zawód lekarza, w tym lekarza weterynarii, niewątpliwie należy do bardziej stresujących, ponieważ od jego decyzji zależy zdrowie i życie pacjenta. Błędy mogą pojawiać się nawet w sytuacjach zaplanowanych i zorganizowanych, a losowy wybór decyzji często okazuje się nietrafny. W literaturze, doktrynie oraz orzecznictwie sądowym wyróżnia się trzy rodzaje błędów medycznych: błąd diagnostyczny, terapeutyczny i błąd rokowania (1). Błąd diagnostyczny nie oznacza oczywiście jedynie niepowodzenia w diagnostyce obrazowej, w wielu przypadkach jednak błędy na tym etapie skutkują ustaleniem nieprawidłowego rozpoznania klinicznego.
Nauka na błędach jest częścią wielu dyscyplin zawodowych. Niekiedy można znaleźć zadziwiająco trafne spostrzeżenia, odnoszące się w równym stopniu do diagnostyki obrazowej. Przykładem mogą być np. strategie sugerowane informatykom popełniającym błędy w czasie programowania (2):
- jeśli działasz pod presją czasu, pracuj tak, jakbyś miał go wystarczająco dużo
- koncentruj uwagę w danym momencie na jednej rzeczy
- w sytuacji gdy od dłuższego czasu nie posunąłeś się do przodu w poszukiwaniu rozwiązania, zrób chwilę przerwy
- pamiętaj – ogromna część błędów jest spowodowana bardzo prostymi pomyłkami
- jeśli istnieje realne niebezpieczeństwo podjęcia błędnej decyzji, bo problem wydaje się zbyt złożony, postaraj się sprowadzić go do prostszej, bardziej czytelnej postaci (np. rozbijając na podzadania)
- w poszukiwaniu rozwiązań warto wykorzystać wszelkie dodatkowe informacje, sugestie, wskaźniki, doświadczenie itp.
- jeśli wstępne rozwiązanie (rozpoznanie) wydaje się błędne albo zbyt oczywiste, poświęć trochę czasu na rzetelną weryfikację swoich podejrzeń.
Praca lekarza, który posługuje się dowolną metodą badania obrazowego, opiera się na pozornie bardzo prostym schemacie, zwanym w skrócie DOD (3):