Grypa, dawniej zwana influenzą, jest niezwykle zaraźliwą chorobą, powodującą od dawien dawna liczne epidemie i pandemie u ludzi oraz ptaków, a także koni, świń, norek, fretek i wielu innych ssaków, szczególnie wodnych. Do niedawna powszechnie uważano, że psy i koty na grypę nie chorują. Obecnie wiadomo, że nie jest to prawda. Jak dotychczas choroba ta w Europie nie wydaje się wielkim zagrożeniem dla psów i kotów, ale ze względu na ogromną zmienność zarazków grypy, a co za tym idzie i epidemiologii choroby, nabiera ona coraz większego znaczenia u innych gatunków oraz u człowieka. W efekcie grypa stała się jednym z większych wyzwań epidemiologicznych przełomu XX i XXI wieku, splatając się w jeden wspólny problem zdrowotny ludzi, innych ssaków i ptaków. Artykuł ten przedstawia grypę u psów i kotów na tle tych powiązań.

Etiologia i epidemiologia grypy

Przyczyną grypy są zarazki z rodziny Orthomyxoviridae. Rozróżnia się ich trzy typy, ale zdecydowanie najważniejszy jest typ A. Istnieje wiele jego podtypów wynikających ze struktury dwóch białek powierzchniowych – hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N). Znanych jest 17 odmian hemaglutyniny (oznaczanych od H1 do H17) i 9 rodzajów neuraminidazy (N1 do N9). Z tego wynikają 153 możliwe ich kombinacje, czyli podtypy wirusa grypy typu A (np. H1N1, H3N2 itp.). Z kolei szczepy wirusów jednego podtypu można jeszcze podzielić na warianty antygenowe według bardziej subtelnych różnic w budowie H oraz N. Selekcja nowych wariantów (tzw. dryf antygenowy) w zakażonej populacji jest jedną ze strategii przetrwania wirusa. Dzięki niej zarazek „ucieka” przed zniszczeniem przez układ odpornościowy żywicieli, gdyż może ponownie zarazić osobniki odporne na poprzedni wariant.