Szynszyle są utrzymywane w niewoli od prawie stu lat, jednak dopiero stosunkowo niedawno zyskały na popularności jako zwierzęta domowe. Podejście do leczenia zwierząt fermowych jest zupełnie inne niż do indywidualnego pacjenta. Niestety większość literatury poświęconej chorobom szynszyli dotyczy właśnie zwierząt hodowlanych. Stąd też celem pracy było przedstawienie opisu przypadku kamicy moczowej u samca szynszyli.

Choroby układu moczowo-płciowego, takie jak zapalenie pęcherza moczowego (cystitis), zapalenie nerek (nephritis) lub kamica moczowa (urolithiasis), u szynszyli występują stosunkowo rzadko, w przeciwieństwie na przykład do świnek morskich albo królików (7). Jest to związane z odmiennym metabolizmem wapnia u tych gatunków. U szynszyli wapń w ponad 80% jest wydalany z kałem. Dowiedziono, że nawet w przypadku pobierania karm bogatych w wapń, jego wydalanie z moczem nie przekracza 3% (3, 4, 5, 6, 10). Uważa się więc, że ograniczona podaż tego pierwiastka w diecie szynszyli nie wpływa na możliwość powstania kamieni moczowych, jak również nie zapobiega nawrotom kamicy moczowej (5).

Etiologia choroby nie jest jednak do końca poznana. Do kamicy moczowej predysponowane są głównie samce szynszyli (5). Czynnikami sprzyjającymi mogą być: niewystarczająca ilość pobieranej wody i w konsekwencji bardziej skoncentrowany mocz oraz upośledzenie całkowitego opróżnienia pęcherza moczowego na skutek jego zapalenia lub chorób układu ruchu, utrudniających przyjmowanie właściwej pozycji do oddania moczu (pododermatitis, choroby stawów). Pod uwagę należy wziąć również otyłość, warunki utrzymania zwierzęcia (częstotliwość sprzątania, brak aktywności fizycznej) oraz stosowanie dodatków mineralno-witaminowych (7).

Kamienie moczowe u szynszyli, podobnie jak te spotykane u świnek morskich i królików, składają się głównie z węglanów wapnia (5, 8, 9). Obecność pojedynczych kryształów węglanów wapnia, szczawianów wapnia lub też fosforanów amonowo-magnezowych w moczu szynszyli jest dopuszczalna. Ich nadmiar (hiperkrystaluria) może być jednak punktem wyjściowym do powstania kamieni w układzie moczowym (7).