Zwierzęta egzotyczne
Choroba Cushinga u świnek morskich
lek. wet. Jakub Sadłowski1
lek. wet. Joanna Strąk2
Hiperkortyzolemia spotykana jest sporadycznie u świnek morskich, chomików i szynszyli (6). Analogicznie, jak ma to miejsce u psów, może być pochodzenia przysadkowego – hiperplazja lub guz przysadki produkują zwiększone ilości ACTH, co stymuluje nadnercza do rozrostu. U świnek morskich struktury te są fizjologicznie dużych rozmiarów – długości nawet do 12 mm, szerokości 4-7 mm. Hiperkortyzolemia może być również związana z ektopowym guzem produkującym ACTH, guzem nadnerczy lub może mieć charakter jatrogenny.
Summary
Cushing’s disease in guinea pigs
Hyperadrenocorticism is sporadically seen among guinea pigs, hamsters and chinchillas. As in dogs, it may be of pituitary origin due to pituitary hyperplasia or a hypophyseal tumor producing increased amounts of ACTH, stimulating the hyperplasia of adrenal glands. Among guinea pigs, those structures are physiologically big, up to 12 mm in length and 4-7 mm wide. Hyperadrenocorticism may be associated with an ectopic tumour which produces ACTH, an adrenal gland tumour or be iatrogenic.
Key words: guinea pig, hyperadrenocorticism, Cushing’s disease
Przypadek kliniczny nr 1
Dwuletnią świnkę morską, gładkowłosą samicę, skierowano na wizytę do jednego z autorów z powodu częstomoczu i wokalizacji w trakcie mikcji. Świnka miała bardzo dobry apetyt, była ruchliwa, wydalała kał z odpowiednią częstotliwością. W badaniu klinicznym stwierdzono obustronny wytrzeszcz gałek ocznych, powiększenie obrysu brzucha oraz bolesność jamy brzusznej w okolicy pęcherza moczowego.
Zastosowano sulfadiazynę z trimetoprimem (Ditrivet 120, BIOfaktor) 15 mg/kg dwa razy dziennie przez 14 dni, furaginę (Furaginum, Adamed) 50 mg/kg raz dziennie przez trzy dni, płynoterapię – 30 ml 0,9% NaCl s.c. przez 14 dni, oraz podawanie preparatu probiotycznego (Fermactiv, Richter Pharma Ag) przez cały okres leczenia. Po dwóch tygodniach wykonano kontrolne badanie ogólne moczu oraz ze względu na towarzyszące objawy oznaczono stosunek kortyzolu do kreatyniny w moczu (tab. I).
Zawartość kortyzolu w moczu przekroczyła zakres liniowości aparatury. Zdecydowano się na powtórzenie badania moczu w rozcieńczeniu 1 : 30. Otrzymane wyniki – kortyzol 29 070 nmol/l, kreatynina 4,15 mmol/l, stosunek kortyzol/kreatynina 7005 × 10-6 – umożliwiły rozpoznanie choroby Cushinga. Brak jest wartości referencyjnych, ale z badań autorów wynika, że u zdrowych świnek morskich stosunek kortyzol/kreatynina nie przekracza 1500 × 10-6. Zdecydowano o wykonaniu badania ultrasonograficznego jamy brzusznej i biochemicznego krwi (tab. II). W USG stwierdzono nieznaczne powiększenie macicy, w trzonie ok. 3,7 mm, w rogach 3,3 mm, bez płynnej zawartości i przerostu torbielowatego. W pozostałych narządach nie zaobserwowano zmian w wielkości i budowie. Nadnercze prawe miało średnicę 6,3 mm, lewe 8 mm.
