Zwierzęta egzotyczne
Kawia domowa przestaje pobierać pokarm – postępowanie diagnostyczne w praktyce
lek. wet. Jerzy Andrzej Kulesza
Głównymi wyróżnikami dobrego zdrowia i samopoczucia u kawii domowych są prawidłowy apetyt i aktywność fizyczna. Zwierzęta te w warunkach naturalnych spędzają czas na wyszukiwaniu i pobieraniu pokarmu oraz odpoczynku. W warunkach chowu domowego rytm ten jednak jest poważnie zaburzony. Wynika to przede wszystkim z obniżenia aktywności fizycznej (utrzymanie w klatkach), która nie jest konieczna do zdobywania pokarmu.
Stały dostęp do pokarmu dobrej jakości, wysokobiałkowego, bardzo często zbyt kalorycznego niejednokrotnie prowadzi do otyłości i wtórnie ogranicza aktywność zwierząt. W efekcie kawie większość czasu spędzają na pobieraniu pokarmu (niewielkie ilości nawet kilka razy w ciągu godziny) i odpoczynku. Większą aktywność wykazują jedynie osobniki młode i zwierzęta utrzymywane w grupach rodzinnych – na wybiegach lub w wolierach na świeżym powietrzu oraz podczas aktywności płciowej. Ograniczenie bądź utrata apetytu oraz obniżenie aktywności fizycznej (czasami trudne do zaobserwowania u zwierząt starszych) to pierwsze i nieswoiste objawy pogorszenia stanu zdrowia.
Pierwszym etapem w diagnostyce zaburzeń pobierania pokarmu jest stwierdzenie, czy mamy do czynienia z faktycznymi zaburzeniami stanu zdrowia, czy problemami psychologicznymi, w czym ma nam pomóc dobrze przeprowadzony wywiad. Wszelkie zmiany w otoczeniu zwierząt, począwszy od zmian w klatce i jej okolicy, obsadzie klatki (przy chowie grupowym), opiece (także w osobie opiekuna) oraz warunkach zoohigienicznych po jakiekolwiek zmiany bądź nieprawidłowości w samym żywieniu, mogą prowadzić do bardzo silnej reakcji stresowej, objawiającej się pogorszeniem apetytu i obniżeniem aktywności fizycznej. Po wyeliminowaniu przyczyn związanych ze strachem i przewlekłym stresem środowiskowym kontynuujemy wywiad, ustalając, czy mamy do czynienia ze zwierzętami utrzymywanymi w większych grupach w pomieszczeniach zamkniętych lub w systemie półotwartym, na wybiegach i wolierach na wolnym powietrzu, czy ze zwierzętami utrzymywanymi pojedynczo lub parami w chowie klatkowym w domu.
Wśród zwierząt utrzymywanych grupowo występuje większe prawdopodobieństwo, że utrata apetytu wynika z chorób tła zakaźnego, przeważnie bakteryjnego. W chowie wolnowybiegowym należy natomiast brać pod uwagę także możliwość infestacji pasożytniczych i chorób na tle grzybiczym, związanych z większymi wahaniami odporności uzależnionymi od zmian warunków pogodowych. U zwierząt utrzymywanych w domach dużo rzadziej dochodzi do zakażeń bakteryjnych czy infestacji pasożytniczych, może z wyjątkiem świerzbu (Trixacarus caviae), bardzo powszechnie występującego u tego gatunku.