MAGWET
ZALOGUJ
MAGWET
Prenumeruj
Odnów Subskrypcję
Prenumeruj
Czasopisma
Magazyn Weterynaryjny Weterynaria po Dyplomie
Praktyka
Kliniczna
Anestezjologia Behawioryzm Chirurgia Choroby wewnętrzne Choroby zakaźne Dermatologia Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Endokrynologia Farmakologia i toksykologia Gastroenterologia Geriatria Hematologia Kardiologia Laryngologia Nefrologia i Urologia Neurologia Okulistyka Onkologia Ortopedia Parazytologia Rehabilitacja Rozród Stany nagłe Stomatologia Żywienie
Gatunki
Małe zwierzęta Konie Przeżuwacze Świnie Ptaki Zwierzęta egzotyczne Zwierzęta dzikie
Zarządzanie
Praktyką
Prawo Psychologia Zarządzanie
Wydarzenia
Akademia po Dyplomie POLECAMY Kongresy Multiforum Webinaria Odkryj swój dermatologiczny zmysł
Filmy
Aktualności
Sklep
Koszyk
0
ZALOGUJ
Zarejestruj
Zaloguj
Zarejestruj

Endokrynologia Psy

Jatrogenny zespół Cushinga – problem wciąż aktualny

08/02/2021

Endokrynologia

Jatrogenny zespół Cushinga – problem wciąż aktualny

dr n. wet. Agnieszka Cekiera
dr hab. Jarosław Popiel prof. UP

Katedra Chorób Wewnętrznych z Kliniką Koni, Psów i Kotów, Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

W dobie powszechnego dostępu do taniego leczenia glikokortykosteroidami ryzyko wywołania jatrogennego zespołu Cushinga nie zmniejsza się. Przed zastosowaniem terapii lekami z grupy glikokortykosteroidów należy zawsze rozważyć stosunek korzyści do ryzyka. Lekarz weterynarii powinien zachować szczególną ostrożność nie tylko w przypadku stosowania leków długodziałających, ale również przy długotrwałej terapii lekami krótkodziałającymi, często mającymi wysoki potencjał hamowania osi podwzgórze–przysadka–nadnercza.

Patogeneza

Zespół Cushinga to grupa zaburzeń metabolicznych wynikających z długotrwałego wysokiego stężenia kortyzolu we krwi. Przyczyną endogenną jest guz przysadki lub nadnerczy. Jatrogenny zespół Cushinga wywołany jest bezpośrednio długotrwałym stosowaniem egzogennych glikokortykosteroidów, zwykle w wysokich dawkach. Objawy spowodowane są zatem hiperkortyzolemią egzogenną, w wyniku czego czynność wydzielnicza nadnerczy ulega obniżeniu. W tym przypadku ogromna większość psów ma niedobór glikokortykosteroidów nadnerczowych. Należy jednak pamiętać, że wiele długodziałających leków iniekcyjnych występuje w postaci estryfikowanej wolno wchłaniającej się z tkanek. Niektóre z nich mogą również wpływać na syntezę mineralokortykosteroidów, prowadząc do zatrzymania sodu i hipokaliemii w organizmie.

Oś podwzgórze–przysadka–nadnercza reguluje wydzielanie gliko- i mineralokortykosteroidów. W przypadku kortyzolu przy wzroście zapotrzebowania organizmu i niskim jego stężeniu we krwi przysadka wydziela ACTH (hormon adrenokortykotropowy), który stymuluje nadnercza do zwiększonego wydzielania kortyzolu. Przy wysokim stężeniu kortyzolu we krwi jest odwrotnie. Mechanizm ten jest ściśle kontrolowany przez podwzgórze. Długotrwałe stosowanie glikokortykosteroidów może więc prowadzić do zaniku komórek nadnerczy odpowiedzialnych za produkcję i uwalnianie kortyzolu. W takim przypadku mówimy o jatrogennym zespole Cushinga. Należy zwrócić uwagę, że u większości psów dochodzi do zahamowania produkcji wyłącznie glikokortykosteroidów, a wytwarzanie i uwalnianie mineralokortykosteroidów pozostaje prawidłowe (Huang i wsp., 1998). Właśnie to odróżnia jatrogenny zespół Cushinga od choroby Addisona, w której występuje niedobór gliko-, ale też mineralokortykosteroidów. Należy mieć na uwadze ten ważny fakt, gdyż oznacza to, że leczenie tych dwóch chorób jest inne. Kortyzol i prednizon muszą zostać zmetabolizowane do form czynnych – odpowiednio kortyzonu i prednizolonu. Prednizon zastosowany miejscowo nie wykazuje działania w odróżnieniu od prednizolonu. Podobnie kortyzon działa wyłącznie po podaniu ogólnoustrojowym i nie nadaje się do terapii miejscowej. Wszystkie leki przeznaczone do stosowania na skórę zawierają formy hydroksylowe, co eliminuje konieczność biotransformacji do substancji czynnych w wątrobie.

Artykuł dostępny tylko dla zalogowanych użytkowników

Zaloguj się

Nie masz konta na Magwet? Załóż konto
Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Objawy kliniczne

Jatrogenny zespół Cushinga opisywany jest w literaturze również jako jatrogenna wtórna hiperkortyzolemia. Najczęściej dotyczy stosowania glikokortykosteroidów o działaniu ogólnoustrojowym, są też jednak doniesienia [...]

Diagnostyka

W wywiadzie należy zwrócić szczególną uwagę na stosowanie glikokortykosteroidów w leczeniu innych chorób. Badania ogólne krwi i moczu wskazują na działanie wysokiego stężenia egzogennego [...]

Diagnostyka różnicowa

W przypadku obecności zmian skórnych diagnostyka różnicowa obejmuje niedoczynność tarczycy, alopecję X, nużycę, dermatofitozę, dysplazje mieszkowe. Diagnostyka różnicowa wielomoczu i nadmiernego pragnienia obejmuje [...]

Leczenie

Leczenie różni się w zależności od stanu klinicznego psa oraz dotychczasowej terapii glikokortykosteroidami. Przede wszystkim należy zaprzestać stosowania egzogennych glikokortykosteroidów, powoli zmniejszając [...]

Rokowanie

Ustępowanie objawów klinicznych wynikających z wysokiego stężenia egzogennego glikokortykosteroidu jest długotrwałe. Dotyczy to szczególnie objawów dermatologicznych, takich jak ropne zapalenie skóry oraz [...]

OSTATNIO DODANE
Transformacja opieki nad kotami w leczeniu cukrzycy
Ukończyłeś studia weterynaryjne w 2025 roku? Skorzystaj z bonu edukacyjnego!
Certyfikowane Szkolenie Kardiologia psów i kotów
AI a diagnostyka weterynaryjna – nowa era w radiologii?
Nowe spojrzenie na czynniki związane z powszechną chorobą wśród psów i ludzi
POLECANE ARTYKUŁY
Farmakologia i toksykologia
Opioidowa farmakoterapia bólu okołooperacyjnego u psów i kotów
Onkologia
Ośmioletnia suka z nawrotowym krwiomoczem
Hematologia
Zależne od rasy zmiany w obrazie krwi u psów i kotów. Cz. II
Onkologia
Dziesięć najczęstszych nowotworów u psów w Polsce
Chirurgia
Rany u małych zwierząt. Cz. III. Czemu rana się nie goi
Dermatologia
Toczniowe zniekształcenie pazurów u psów jako rzadka forma tocznia – rozpoznawanie i leczenie
Parazytologia
Motyliczka mięśniowa – możliwości rozpoznawania nowego zagrożenia
Kardiologia
Pies z nietolerancją wysiłkową i posmutnieniem. Rozwiązanie zagadki
NEWSLETTER
OBSERWUJ NAS NA
NASZE PUBLIKACJE
  • Magazyn Weterynaryjny
  • Zamów prenumeratę
  • Weterynaria po Dyplomie
  • Zamów prenumeratę
  • Czytaj on-line Magazyn Weterynaryjny
  • Czytaj on-line Weterynaria po Dyplomie
  • Filmy
  • Rada Programowa Magazynu Weterynaryjnego


AKADEMIA PO DYPLOMIE WETERYNARIA
  • Termin i miejsce
  • Program
  • Koszty uczestnictwa
  • Rejestracja online


POMOC
  • Polityka prywatnosci
  • Zadaj pytanie
  • Logowanie i rejestracja
  • Regulamin
  • Metody płatności
  • Regulamin publikowania prac
  • Filmy Pomoc
  • Kontakt


KONTAKT

Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
ul. Grzybowska 87
00-844 Warszawa
NIP: 521-008-60-45


801 044 415
+48 (22) 444 24 44
kontakt@magwet.pl
Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001

Kontakt w sprawie reklam: magwet-reklama@medical-tribune.pl

Anuluj