Choroby jamy nosowej i zatok przynosowych psów i kotów stanowią dla lekarzy weterynarii diagnostyczne i terapeutyczne wyzwanie, związane przede wszystkim z podobieństwem objawów klinicznych towarzyszących różnym chorobom (wypływ z nosa, kichanie, duszność zmuszająca do oddychania jamą ustną, ból, swędzenie) (1). Do najczęstszych chorób jam nosowych należą zapalenia (rhinitis) na tle wirusowym, bakteryjnym, grzybiczym lub alergicznym, nieswoiste (idiopatyczne) zapalenia jamy nosowej, nowotwory, a także ciała obce, polipy nosogardzieli, choroby pasożytnicze oraz choroby występujące wtórnie do chorób przyzębia.

Spośród badań diagnostycznych, obejmujących między innymi badanie rinoskopowe z pobraniem materiału do badań cytologicznych – dodatkowych, podstawową techniką obrazowania jam nosowych i zatok przynosowych pozostaje radiografia. Pomimo że tomografia komputerowa (TK) czy rezonans magnetyczny (MRI) są technikami bardziej czułymi, pozwalającymi na różnicowanie zmian zapalnych od nowotworowych, należy pamiętać, że ich dostępność i koszty w znacznym stopniu ograniczają ich powszechne wykorzystanie.

Projekcje RTG w badaniu jam nosowych i zatok

Czaszka zwierząt mięsożernych wykazuje znaczny polimorfizm budowy nie tylko pomiędzy gatunkami, ale także pomiędzy rasami, co jest szczególnie widoczne u psów. Trzy typy morfotyczne czaszki psów – dolicho-, brachy- i mesaticefaliczny – sprawiają, że budowa jamy nosowej i zatok przynosowych wykazuje znaczne różnice. Mają one bezpośredni wpływ na wygląd i interpretację tych struktur w badaniach obrazowych.

Zatoki przynosowe psów obejmują zatoki czołowe, zachyłek szczękowy i zachyłek klinowy (6). Psy ras mesati- i dolichocefalicznych mają parzyste zatoki czołowe, podzielone wtórnie na zatokę przednią, przyśrodkową i boczną, podczas gdy u psów ras brachycefalicznych zdarza się brak zatoki czołowej.