Małe zwierzęta
Jak korzystać z badań laboratoryjnych podczas terapii hormonalnych?
Cz. II. Nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy
dr n. med. Marta Idziak1
dr n. wet. Anna Burdzińska2
Zaburzenia endokrynologiczne są z coraz większą łatwością diagnozowane i z powodzeniem leczone przez lekarzy weterynarii. W konsekwencji dużego znaczenia nabiera umiejętność monitorowania skuteczności oraz efektów ubocznych prowadzonej terapii. Nieodzowną pomocą służą w tym przypadku badania laboratoryjne.
SUMMARY
How to use laboratory testing during hormonal therapy? Part 2. Adrenocortical disorders
Endocrine diseases have been much more frequently diagnosed and treated in dogs and cats in recent years. This article discusses key issues regarding therapy monitoring and use of laboratory methods during treatment. The aim is to help practitioners choose lab tests to assess treatment efficacy and interpret laboratory results with respect to the endocrinology drugs their patients are using.
Key words: trilostane, mitotane, adrenal diseases, laboratory methods
W pierwszej części artykułu (MW 9/2017) zostały omówione zagadnienia dotyczące stosowania testów laboratoryjnych podczas leczenia chorób tarczycy oraz cukrzycy u psów i kotów. W praktyce weterynaryjnej u psich pacjentów często rozpoznawane są również zaburzenia czynności kory nadnerczy. Farmakologiczne leczenie nadczynności i niedoczynności kory nadnerczy oznacza długotrwałe podawanie leków. Niektóre z nich wymagają ścisłego monitorowania stosowanej dawki (trilostan, mitotan). Inne, zwłaszcza glikokortykosteroidy, wykazują wiele działań ogólnoustrojowych. Dlatego bardzo istotna jest wiedza o ich wpływie na wyniki innych badań niż służące bezpośrednio kontrolowaniu leczenia. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: jak prawidłowo korzystać z badań laboratoryjnych podczas leczenia nadczynności oraz niedoczynności kory nadnerczy u psów.
Diagnostyka laboratoryjna w leczeniu nadczynności kory nadnerczy
Leczenie trilostanem
Trilostan (prep. Vetoryl®, Dechra) jest obecnie jedynym lekiem zarejestrowanym do użycia w leczeniu zespołu Cushinga u psów, od kilku lat dostępnym w Polsce. Jest skuteczny zarówno w jego przysadkowej, jak i nadnerczowej postaci (2, 19). Działa poprzez zależne od dawki i odwracalne hamowanie aktywności enzymu, który bierze udział w syntezie niektórych hormonów steroidowych, w tym kortyzolu (8). Wydaje się jednak, że wpływ trilostanu na korę nadnerczy jest bardziej złożony i może mieć związek z powstawaniem miejscowych krwotoków oraz ognisk martwicy, które stwierdzano podczas badań histopatologicznych u psów leczonych trilostanem (8, 18).
Monitorowanie pacjenta leczonego trilostanem polega na dokładnej ocenie stanu klinicznego oraz wykonaniu rutynowych badań laboratoryjnych podczas regularnych wizyt kontrolnych. Badania te mają na celu obserwację ustępowania wcześniejszych zmian pa...
