XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Małe zwierzęta: okulistyka
Poprzeczne sieciowanie rogówki w okulistyce weterynaryjnej
lek. wet. Paweł Stefanowicz1
mgr inż. Oksana Pulkowska2
Metoda poprzecznego sieciowania (ang. corneal collagen cross linking – CXL) jest stosunkowo nową techniką wykorzystywaną w leczeniu chorób rozstrzeniowych rogówki w medycynie człowieka (2), a od niedawna również w medycynie weterynaryjnej. Procedura została pierwotnie opracowana do leczenia ektazji rogówki (rozdęcia, w tym tzw. stożka rogówki) oraz jej mętniejącego owrzodzenia (12, 3).
SUMMARY
CXL – corneal collagen cross-linking in veterinary ophthalmology
Corneal collagen cross-linking is a relatively new medical therapy in human medicine. Promising research results allow for the method to be introduced to veterinary ophthalmology. This paper describes practical applications of CXL and compares published results of CXL therapy with the authors’ experience.
Key words: corneal collagen cross-linking CXL, veterinary ophthalmology, corneal disease therapy
Pierwsze doniesienie o sieciowaniu promieniowaniem UVA i ryboflawiną w okulistyce weterynaryjnej dotyczyło wrzodziejącego zapalenia rogówki u koni (14). Rezultaty badań nad zastosowaniem tej metody u psów i kotów ze zmętnieniem rogówki opublikowano na początku 2014 r., podobnie jak doniesienia dotyczące leczenia keratopatii pęcherzykowej (8, 9). Badania te udowodniły przydatność techniki CXL w okulistyce małych zwierząt (30).
Niniejszy artykuł omawia wykorzystanie metody w leczeniu keratomalacji, wrzodziejącego zapalenia rogówki, keratopatii pęcherzykowej i stożka rogówki, a także konfrontuje własne doświadczenia z opublikowanymi doniesieniami.
Technika CXL – teoretycznie
Termin „poprzeczne sieciowanie” odnosi się do końcowego etapu biochemicznej modyfikacji kolagenu, prowadzącej do utworzenia poprzecznych wiązań między jego włóknami. Biosynteza prekursorowych łańcuchów alfa kolagenu (preprokolagen) odbywa się w tkance łącznej. Potranslacyjne zmiany tego białka polegają na enzymatycznych procesach hydroksylacji i glikozylacji, w efekcie czego tworzą się wiązania disiarczkowe między trzema łańcuchami alfa. W tym procesie powstaje prokolagen. Następnie, poza komórką, łańcuchy te agregują, tworząc tropokolagen. Ostatni z etapów, zwany dojrzewaniem kolagenu, polega na enzymatycznym utlenianiu lizyny i hydroksylizyny (elementów peptydowej struktury tropokolagenu) do odpowiednich aldehydów, pomiędzy którymi tworzą się poprzeczne wiązania (sieciowanie), nadające kolagenowi część jego podatności na rozciąganie (6). Właśnie tego ostatniego etapu przemian biochemicznych kolagenu rogówki dotyczy metoda CXL (3).