Małe zwierzęta: żywienie
Żywienie psów i kotów w chorobach serca
dr n. wet. Agnieszka Kurosad
dr n. wet. Agnieszka Sikorska-Kopyłowicz
dr n. wet. Paweł Jonkisz
Zasadniczym celem dietoterapii w chorobach serca jest utrzymanie właściwej masy ciała i kondycji zwierzęcia oraz poprawa komfortu jego życia. Bardzo ważne jest również zabezpieczenie przed spadkiem apetytu, który często występuje u chorych kotów i psów. Podstawowym składnikiem diety jest białko wysokiej jakości (pochodzenia zwierzęcego), którego poza szczególnymi przypadkami (np. encefalopatia wątrobowa) nie należy w diecie ograniczać. Spośród nutraceutyków istotną rolę pełnią kwasy omega-3, L-karnityna, tauryna i inne składniki diety.
SUMMARY
Nutrition in cardiac diseases in dogs and cats
The main aim of diet therapy in cardiac disease is to maintain appropriate body weight and overall health and improve the animal’s quality of life. Because anorexia is common in sick cats and dogs, it is very important to prevent poor appetite. The main component of a “cardiac” diet is high-quality protein of animal origin, which should not be limited except when severe restriction is necessary, e.g., in liver encephalopathy. Some nutraceuticals are recommended, including omega-3 acids, L-carnitine, taurine and others.
Key words: “cardiac” diet, nutraceuticals, dog, cat
Choroby serca, podobnie jak niewydolność nerek, należą do chorób o charakterze przewlekłym. Wśród pacjentów mogą znajdować się zarówno zwierzęta z predylekcją do chorób serca, jak i z jego zaawansowaną niewydolnością. W zależności od tego, z którą grupą chorych mamy do czynienia, postępowanie dietetyczne jest odmienne (tab. I).
Najcięższą formą niedożywienia, występującą w zaawansowanej niewydolności serca, jest wyniszczenie (kacheksja). W przypadku tzw. prostego głodowania dochodzi do uruchomienia mechanizmów adaptacyjno-ochronnych, w tym spalania tkanki tłuszczowej w celu oszczędzenia masy mięśniowej. W kacheksji następuje równoczesna utrata tkanki tłuszczowej oraz masy mięśniowej i kostnej. Dodatkowo wydzielane cytokiny prokachektyczne wtórnie oddziałują na ośrodek głodu–sytości w podwzgórzu, tłumiąc odczucie głodu. Brak apetytu u zwierząt z niewydolnością mięśnia sercowego występuje u 34% psów i aż 84% kotów (2, 3). Jego utrata jest cykliczna i wiąże się zazwyczaj z pogorszeniem stanu zdrowia i(lub) zmianą leków kardiologicznych. Dlatego jednym z istotniejszych elementów dietoterapii pacjenta kardiologicznego jest jego zabezpieczenie przed spadkiem albo całkowitą utratą apetytu. W związku z tym w standardowym schemacie postępowania można zasugerować właścicielowi wprowadzenie dwóch zbilansowanych diet kardiologicznych, które będą zmieniane, tak aby zapobiec ewentualnej utracie apetytu przez zwierzę. Dopuszcza się również wszelkie metody mające na celu podniesienie atrakcyjności pokarmu – pokarm ciepły lub podgrzany – dieta domowa, wilgotna komercyjna, przy braku współistniejącej niewydolności nerek dodatkowe źródła białka w postaci gotowanego mięsa lub dodatek soli, a w przypadku psów również produktów słodkich, np. miodu.