Małe zwierzęta: rozród
Zaburzenia płodności kotek. Cz. II. Niepłodność kotek związana z ciągłymi objawami estrogenizacji
prof. dr hab. Wojciech Niżański
dr n. wet. Sylwia Prochowska
dr n. wet. Małgorzata Klimowicz-Bodys
W poprzedniej części artykułu (MW 10/2017) opisano grupę przyczyn leżących u podstaw niepłodności przebiegającej z brakiem rui. W tej części zostanie omówiona sytuacja przeciwna – kiedy niepłodność jest związana z ciągłą estrogenizacją ustroju. Utrzymujące się wysokie stężenie estrogenów (> 20 pg/ml) prowadzi do stałego przejawiania przez kotkę objawów rujowych, co nosi nazwę nimfomanii.
SUMMARY
Fertility disorders in queens. Part 2. Infertility of queens related to continuous oestrogenisation
Infertility in cats is not easy to treat, mostly because of a considerable diversity of underlying causes. To simplify the management of infertility in clinical practice, the authors divide the causes of infertility in queens into four groups associated with the lack of heat, continuous oestrogenisation, lack of tolerance despite a normal oestrus cycle, and causes present despite a normal oestrus cycle and proper copulation with a fertile male. In this part, we focus on the description of infertility related to continuous oestrogenisation, with a short description of the causes, diagnostic methods and treatment.
Key words: feline infertility, continuous heat, oestrogenisation, follicular cysts, ovarian neoplasms
W obrębie tej grupy przyczyn należy wymienić nieprawidłową interpretację zachowania kotki przez właścicieli, występowanie przedłużonych objawów rujowych pomimo prawidłowego przebiegu pozostałych faz cyklu jajnikowego, formowanie się na jajnikach torbieli pęcherzykowych oraz nowotworów tkanki jajnikowej. Dla pełnego zrozumienia tematu należy zacząć od przypomnienia cyklu rujowego kotki.
Cykl rujowy kotki
Fizjologicznie nieowulacyjny cykl trwa 14-21 (30) dni i dzieli się na proestrus (1-3 dni, słabo zaznaczone objawy), oestrus (ruja właściwa, 5-8 dni, silnie zaznaczone objawy rujowe) i interoestrus (okres międzyrujowy, 8-10 dni, wyciszenie aktywności płciowej). W okresie interoestrus dochodzi do atrezji pęcherzyków jajnikowych i spadku stężenia estrogenów oraz dojrzewania kolejnej fali pęcherzyków. W przypadku cyklu owulacyjnego faza oestrus jest zwykle krótsza, a wykształcenie się ciałek żółtych i nieciążowej fazy lutealnej (tzw. ciąża rzekoma) wydłuża odstęp międzyrujowy do 40-45 dni.
Niewłaściwa interpretacja zachowań płciowych kotki przez właściciela, przy prawidłowym przebiegu cyklu jajnikowego
Przed przystąpieniem do pełnej diagnostyki potwierdzającej stan ciągłej estrogenizacji należy wykluczyć niewłaściwą interpretację zachowań płciowych kotki przez właściciela. Faza oestrus trwa najczęściej 5-8 dni, występują tu jednak wahania od 4 d...
