Temat numeru: onkologia
Ocena węzłów chłonnych u pacjentów onkologicznych
dr hab. Rafał Sapierzyński prof. nadzw. SGGW
Powszechnym objawem, który wskazuje na konieczność badania węzłów chłonnych w medycynie weterynaryjnej, jest ich powiększenie (limfadenomegalia, limfadenopatia). Może być ono wynikiem zmian zapalnych (zapalenie węzła chłonnego – limfadenitis, charakteryzujące się napływem komórek do węzła chłonnego, a często też obecnością w nich czynnika zapaleniotwórczego) lub niezapalnych (limfadenoza – limfadenosis). Z kolei limfadenoza może wynikać z procesów o charakterze rozrostu odczynowego (hyperplasia reactiva) albo rozrostu nowotworowego (limfadenopatia nowotworowa), w tym pierwotnego nowotworu tkanki limfatycznej węzła (chłoniaka) bądź obecności przerzutów nowotworowych do węzłów chłonnych (limfadenopatia przerzutowa).
SUMMARY
Examination of lymph nodes in oncologic patients
Lymphadenomegaly (enlargement of lymph nodes) is a common clinical finding in oncologic patients in veterinary medicine. Primary lymphoid tumors (lymphomas) are the most common cause of systemic lymphadenomegaly in dogs; this is less commonly diagnosed in cats. There are numerous diagnostic tests for use in dogs and cats with lymphadenomegaly, with a detailed clinical examination and imaging studies as the initial steps of the diagnostic work-up. The second step is lymph node cytology, followed by a histological examination if the cytologic results are equivocal. Flow cytometry and microarray analysis are also of diagnostic benefit; however, their availability in veterinary medicine has as yet remained low.
Key words: cytology, lymph nodes, lymphadenomegaly
W onkologii weterynaryjnej są dwa podstawowe wskazania do oceny węzłów chłonnych – rozpoznanie i określenie typu chłoniaka oraz ocena przyczyny limfadenomegalii w regionalnym węźle chłonnym w stosunku do nowotworowej zmiany złośliwej. W badaniach własnych poddano analizie cytologicznej materiał pobrany z powiększonych węzłów chłonnych od 100 psów, co stanowiło 23% wszystkich badań cytologicznych przeprowadzonych u psów w okresie objętym badaniem (1). U 56% psów badanie cytologiczne ujawniło obecność chłoniaka, u 10% przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych, w 18% przypadków zmiany zapalne węzłów chłonnych, u 10% zwierząt biopsja była niediagnostyczna (niedostateczna jakość próbek, brak komórek limfatycznych – stwierdzono komórki ślinianki lub komórki tkanki tłuszczowej), a u pozostałych rozpoznano przypadek graniczny chłoniak/rozrost odczynowy i zasugerowano powtórną biopsję po dwóch tygodniach leczenia przeciwzapalnego (1). W przypadku chłoniaków limfadenopatia miała najczęściej charakter uogólniony (89% przypadków chłoniaków), rzadziej regionalny (9% przypadków chłoniaków), a tylko w jednym przypadku odnotowano powiększenie pojedynczego węzła chłonnego (1). Z kolei we wszystkich przypadkach limfadenopatii przerzutowej miało miejsce powiększenie pojedynczego węzła chłonnego (1).
