W dobie szerokiej dostępności aparatów ultrasonograficznych są one powszechnie stosowane do obrazowania tkanek miękkich u wielu gatunków zwierząt (1). Duża ilość informacji uzyskiwanych podczas badania oraz jego nieinwazyjność sprawiają, że powinno być ono rutynowo wykonywane u koni z objawami ze strony dolnych dróg oddechowych (2). W porównaniu z badaniem radiologicznym jest to metoda bardziej czuła w rozpoznawaniu drobnych zmian powierzchownych i małej ilości płynu w opłucnej oraz odróżnianiu miejscowego zagęszczenia tkanki (konsolidacji) od niedodmy czy nowotworu (3-6). Dodatkowo jest techniką stosunkowo prostą do wykonania również w warunkach terenowych, nie wymaga też farmakologicznego uspokojenia zwierzęcia. W poniższym artykule przedstawiono technikę przeprowadzania badania ultrasonograficznego płuc u koni i najczęstsze zmiany widoczne na obrazie.

Wskazania do badania ultrasonograficznego klatki piersiowej

Wskazaniem do badania jest nieprawidłowy szmer oddechowy, nieprawidłowości podczas opukiwania płuc lub wszelkie inne podejrzenia zaburzeń w dolnych drogach oddechowych (4). Badanie to powinno być wykonane zarówno w chorobach ostrych, jak i przewlekłych, w ocenie skuteczności leczenia, a także gdy leczenie nie przynosi efektu (4). Ultrasonografia jest również pomocna podczas punkcji jamy opłucnej oraz biopsji płuc, umożliwiając pobranie płynu lub fragmentu tkanki z określonego miejsca.

Przygotowanie pacjenta i sprzętu

Dla uzyskania dobrego obrazu najważniejsza jest eliminacja powietrza pomiędzy głowicą a skórą pacjenta (2). Konieczne jest umycie miejsca badania ciepłą wodą. Następnie włosy i skórę należy zmoczyć alkoholem oraz nałożyć na nie żel, zgodnie z kierunkiem wzrostu włosów. W przypadku koni z długą okrywą włosową konieczne jest wygolenie całego obszaru badania. Jeśli właściciel nie wyraża na nie zgody, można ograniczyć się jedynie do miejsc podejrzanych, a więc tych, gdzie słyszany był nieprawidłowy szmer lub wypuk (5).

Badanie USG płuc powinno być wykonywane przy użyciu głowicy sektorowej albo liniowej o częstotliwości 7,5-15,0 MHz w przypadku źrebiąt, a u dorosłych koni 5,0-7,5 MHz (1-3). Penetracja fal przy głowicach o takiej częstotliwości sięga 5-8 cm w głąb tkanek. Z powodzeniem można wykorzystać głowicę stosowaną do badania ścięgien lub badania rektalnego. Podczas badania ultrasonograficznego koni otyłych przydatna może być głowica o częstotliwości 3,5-5,0 MHz. Jest ona również potrzebna u zwierząt z zaawansowanym procesem chorobowym do oceny zasięgu zmian. W przypadku stosowania głowic konweksowych uzyskany obraz jest mniej szczegółowy. Podczas wykonywania biopsji bądź punkcji pod kontrolą USG zastosowanie znajduje głowica mikrokonweksowa (6,0-10,0 MHz) (1, 2, 7).