Choroby wewnętrzne
Prawdy i mity o miażdżycy u zwierząt
dr n. med. lek. wet. Robert Pasławski1
prof. dr hab. Piotr Dzięgiel2
prof. dr hab. Andrzej Szuba3
Zmiany miażdżycowe rozwijają się w następstwie zaburzeń gospodarki lipidowej i spotykane są u zwierząt rzadko – najczęściej u psów i kotów. U psów mogą towarzyszyć pierwotnym hiperlipidemiom uwarunkowanym genetycznie (sznaucery miniaturowe, beagle, briardy, collie, sheltie, dobermany, rottweilery) lub wtórnym, związanym z niedoczynnością tarczycy, cukrzycą, nadczynnością nadnerczy, rzadziej zapaleniem trzustki, otyłością, nefropatią białkogubną, cholestazą, białaczką, leiszmaniozą, parwowirozą, endokardiozą mitralną, kardiomiopatią rozstrzeniową lub leczeniem glikokortykosteroidami, estrogenami, fenobarbitalem i bromkiem potasu. U kotów mogą towarzyszyć kardiomiopatii przerostowej.
Zmiany w ścianach tętniczych są opisywane dwoma określeniami – ateroskleroza i miażdżyca (arterioskleroza). To pierwsze określenie jest używane dla zmian wczesnych, w których dominuje gromadzenie się tłuszczu w ścianie naczyń tętniczych. W tym okresie w obrazie histologicznym mogą być już widoczne zmiany zwyrodnieniowe, a nawet martwicowe w ścianie naczynia. Miażdżyca natomiast opisuje okres, gdy dochodzi do stwardnienia, czyli utraty elastyczności tętnicy spowodowanej proliferacją komórek budujących ścianę tętnic, obecnością nacieku zapalnego i blaszek miażdżycowych (tj. miejscowego pogrubienia ściany tętnicy wywołanego nagromadzeniem obładowanych tłuszczem makrofagów i włóknika). Blaszki miażdżycowe z czasem wapnieją, a niekiedy dochodzi nawet do włóknienia ścian tętnic.