W pierwszej części artykułu (MW 4/2019) zostały omówione zmiany w wynikach badania morfologicznego spowodowane podawaniem leków. W części drugiej przedstawiono zmiany w wynikach badań biochemicznych. Zmiany parametrów biochemicznych odzwierciedlają czasowe lub trwałe zaburzenia czynności tkanek i narządów i mogą wskazywać na ich uszkodzenie. Dla prawidłowej interpretacji danych istotne są farmakokinetyka i farmakodynamika leków oraz monitorowanie postępów leczenia i efektów niepożądanych działania leków.

Podczas badania biochemicznego krwi analizuje się skład osocza, tj. stężenie produktów przemiany materii, hormonów, innych białek, elektrolitów i pierwiastków śladowych oraz aktywność enzymów w organizmie pacjenta. Wyniki tych badań pozwalają na ogólną ocenę stanu nawodnienia i odżywienia zwierzęcia, a także ocenę czynności większości narządów, co jest ważnym, często niezbędnym uzupełnieniem informacji uzyskanych w przebiegu innych badań. Należy pamiętać, że podawane leki mogą powodować przejściowe lub trwałe uszkodzenie tkanek, dlatego w trakcie długotrwałego leczenia zalecane jest okresowe wykonywanie badań kontrolnych.

Wpływ leków na wyniki oznaczeń biochemicznych we krwi

Aminotransferazy – alaninowa i asparaginianowa

Aminotransferazy katalizujące przemiany aminokwasów i alfa-oksokwasów poprzez przenoszenie grup aminowych są zlokalizowane w cytoplazmie komórek – jak aminotransferaza alaninowa (ALT), albo w cytoplazmie i mitochondriach – jak aminotransferaza asparaginianowa (AST). Najważniejszą z przyczyn wzrostu aktywności aminotransferaz we krwi jest ich uwolnienie w wyniku uszkodzenia hepatocytów spowodowanego nadwrażliwością typu II (5). Uszkodzenie wątroby może także być wynikiem idiosynkrazji, czyli nadmiernej osobniczej reakcji organizmu niezwiązanej z procesami immunologicznymi. Uważa się, że wynika ona z uwarunkowanych genetycznie różnic w biotransformacji leków, powodujących powstawanie reaktywnych metabolitów, które mogą wywoływać stres oksydacyjny komórek lub indukować apoptozę.

Wzrost aktywności transaminaz może przebiegać bezobjawowo albo z objawami klinicznymi, takimi jak zażółcenie błon śluzowych, wymioty, wodobrzusze, zmiany skórne itp. Do bezobjawowego 1-3-krotnego podwyższenia aktywności ALT i AST może dochodzić po...

Znaczny wzrost aktywności enzymów wątrobowych (nawet czterokrotny), któremu często towarzyszą objawy kliniczne, może pojawić się podczas podawania ketokonazolu, który hamuje aktywność cytochromu P450. Z tego powodu zaleca się stosowanie lepiej tol...