Badanie endoskopowe umożliwia ocenę makroskopową narządu, ale pozwala też na pobranie materiału do badania histopatologicznego. Ocena histopatologiczna jest równie ważna, a czasami nawet ważniejsza od obrazu endoskopowego, gdyż pozwala wykryć zmiany patologiczne jeszcze niewidoczne w obrazie endoskopowym.

W biopsji endoskopowej najważniejsze jest, aby pobrana próbka była w pełni wartościowa. Należy pamiętać, że manipulatory endoskopowe, jakimi są m.in. kleszczyki biopsyjne, to bardzo małe narzędzia. Stąd liczne starania konstruktorów, aby przy jak najmniejszej średnicy endoskopów kanał roboczy był jak największy, a z drugiej strony, aby przy możliwie małych rozmiarach manipulatorów ich skuteczność była maksymalna.

W endoskopii przewodu pokarmowego małych zwierząt stosuje się różnej wielkości endoskopy giętkie o średnicy od około 7 mm do 13 mm, które wyposażone są w kanały robocze od 2 mm do 3,7 mm. Do biopsji endoskopowych dobiera się rozmiary kleszczyków adekwatne do używanego endoskopu. Dla ułatwienia na przykład firma Olympus stosuje znakowanie kolorami zarówno kanałów roboczych (na rękojeści manipulatora), jak i przeznaczenia/długości manipulatora (kolor na jego osłonce) (ryc. 1). Z kolei niektórzy producenci manipulatorów kolorem żółtym oznaczają manipulatory o długości 160-170 cm używane do gastroskopów, a kolorem niebieskim manipulatory przeznaczone do kolonoskopów, mające długość 230 cm lub więcej. Standardowym i wystarczającym rozmiarem kleszczyków biopsyjnych jest wielkość pasująca do kanału roboczego endoskopu o średnicy 2,8 mm. Próbki tkanek pobrane takim narzędziem zazwyczaj zawierają wszystkie warstwy błony śluzowej i są diagnostycznie użyteczne. Istnieją także rozmiary kleszczyków zarówno znacznie większe, jak i mniejsze, są jednak rzadziej stosowane w biopsjach przewodu pokarmowego.

Należy tu również wspomnieć o innym praktycznym aspekcie związanym z kleszczykami biopsyjnymi. Istnieją bowiem narzędzia jednorazowe oraz autoklawowalne wielorazowego użytku. Badania wykonane przez różnych autorów wskazują, że trwałość kleszczyków wielorazowych jest bardzo duża (Yang i wsp., 2000; Kozarek i wsp., 2001; Jung i wsp., 2003). Wynika z tego, że warto zakupić droższe narzędzie wielorazowe i użytkować je przez długi czas. Będzie to rozwiązanie tańsze, zwłaszcza że wyniki przeprowadzonych badań nie wykazały istotnych różnic w jakości bioptatów pobranych narzędziami jedno- i wielorazowymi (Yang i wsp., 1994; Woods i wsp., 1999).

Istnieje wiele rodzajów kleszczyków biopsyjnych, wśród których najczęściej używane są tzw. łyżeczki okrągłe – krótkie (ryc. 2a), łyżeczki owalne – długie (ryc. 2c), oraz kleszczyki typu aligator, z zębami ułatwiającymi zakotwiczenie w błonie śluzo...