MAGWET
ZALOGUJ
MAGWET
Prenumeruj
Odnów Subskrypcję
Prenumeruj
Czasopisma
Magazyn Weterynaryjny Weterynaria po Dyplomie
Praktyka
Kliniczna
Anestezjologia Behawioryzm Chirurgia Choroby wewnętrzne Choroby zakaźne Dermatologia Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Endokrynologia Farmakologia i toksykologia Gastroenterologia Geriatria Hematologia Kardiologia Laryngologia Nefrologia i Urologia Neurologia Okulistyka Onkologia Ortopedia Parazytologia Rehabilitacja Rozród Stany nagłe Stomatologia Żywienie
Gatunki
Małe zwierzęta Konie Przeżuwacze Świnie Ptaki Zwierzęta egzotyczne Zwierzęta dzikie
Zarządzanie
Praktyką
Prawo Psychologia Zarządzanie
Wydarzenia
Akademia po Dyplomie POLECAMY Multiforum Webinaria
Filmy
Sklep
Koszyk
0
ZALOGUJ
Zarejestruj
Zaloguj
Zarejestruj

BEZPŁATNY webinar "Telazjoza i dirofilariozy psów i kotów - czy są to egzotyczne choroby?" już 20.02! Zapisz się >

Dermatologia Koty Psy

Glikokortykosteroidy w dermatologii weterynaryjnej

08/10/2020

Dermatologia

Glikokortykosteroidy w dermatologii weterynaryjnej

dr n. wet. Żaneta Listowska

Glikokortykosteroidy (GKS) stanowią jedną z najczęściej używanych grup leków w dermatologii psów i kotów. Ich silne właściwości przeciwświądowe, przeciwzapalne oraz immunosupresyjne wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób skóry. Podawane zarówno ogólnoustrojowo, jak i miejscowo, odznaczają się dużą skutecznością, wiążą się jednak również z ryzykiem wielu efektów ubocznych. Niewłaściwe stosowanie tych leków może nasilać ich działania niepożądane, a w konsekwencji prowadzić do poważnych powikłań. W artykule omówiono mechanizm działania GKS oraz zasady ich racjonalnego stosowania.

Mechanizm działania

Działanie glikokortykosteroidów w organizmie odbywa się za pośrednictwem dwóch mechanizmów – genomowego (bezpośredniego i pośredniego) oraz niegenomowego.

Mechanizm genomowy

Po przedostaniu się glikokortykosteroidu do wnętrza komórki dochodzi do jego połączenia się ze swoistym receptorem (GKSR) zlokalizowanym w cytoplazmie. Powstały kompleks hormon–receptor (GKS–GKSR) przenosi się do jądra komórkowego, gdzie przyłącza się do sekwencji regulatorowych DNA. Następstwem tego jest nasilanie lub hamowanie transkrypcji genów kodujących mediatory stanu zapalnego. Taki mechanizm działania GKS określany jest jako genomowy bezpośredni. Glikokortykosteroidy wpływają również na wiele genów bez bezpośredniego oddziaływania na DNA. Odbywa się to poprzez mechanizm genomowy pośredni, w którym kompleks GKS–GKSR wiąże i unieczynnia czynniki pełniące główną rolę w rozwoju procesu zapalnego (3, 7-9). Opisane powyżej efekty GKS związane z wpływem na transkrypcję genów pojawiają się z dużym opóźnieniem. Wynika to z tego, że rozpoczęcie syntezy swoistych białek regulatorowych następuje po upływie co najmniej 30 minut od ekspozycji komórek na GKS, a dopiero potem stopniowo rozwija się ich działanie (3, 7).

Mechanizm niegenomowy

Szybki efekt działania glikokortykosteroidów, obserwowany w ciągu kilkunastu sekund do kilkunastu minut od ich podania, związany jest z mechanizmem pozagenomowym. Stanowi on pierwszy etap działania tych leków, który wzmacnia efekty genomowe występujące w dalszej kolejności (7). Niegenomowe działanie GKS może odbywać się za pośrednictwem receptora zlokalizowanego w błonie komórkowej, rzadziej w cytoplazmie, albo bez jego udziału (3, 7). GKS, łącząc się z receptorem, uruchamia system wtórnych przekaźników, co w konsekwencji zmienia bieg niektórych procesów komórkowych (3). Działanie bez udziału receptorów polega przede wszystkim na bezpośrednim wpływie GKS na właściwości fizykochemiczne błony komórkowej poprzez np. regulację błonowych kanałów jonowych (chlorkowych, wapniowych, sodowo-potasowych), co sprzyja zachowaniu jej ciągłości i płynności. Niegenomowe działanie GKS związane jest także ze wzmacnianiem działania noradrenaliny oraz aktywacją szlaków sygnałowych kinaz (3, 7, 8).

Artykuł dostępny tylko dla zalogowanych użytkowników

Zaloguj się

Nie masz konta na Magwet? Załóż konto
Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Główne efekty działania GKS

Najistotniejsze działania glikokortykosteroidów na skórę, które wykorzystuje się w codziennej praktyce dermatologicznej, to efekt przeciwzapalny oraz przeciwświądowy. Działanie przeciwzapalne związane jest zarówno [...]

Wskazania

Glikokortykosteroidy znajdują zastosowanie przede wszystkim w zwalczaniu świądu w przebiegu chorób alergicznych, takich jak atopowe zapalenie skóry (AZS) i alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS) [...]

Stosowanie ogólnoustrojowe

Podstawową drogą podawania glikokortykosteroidów u psów i kotów z chorobami skóry o podłożu alergicznym (AZS) oraz autoimmunologicznym jest droga doustna (1, 5, 6, 13). Choroby [...]

Stosowanie miejscowe

Glikokortykosteroidy podawane miejscowo (mGKS) znajdują zastosowanie w leczeniu ogniskowych stanów zapalnych skóry („hot-spot”, wyprzenie ropne, kontaktowe zapalenie skóry) oraz w zwalczaniu świądu w przebiegu [...]

Przeciwwskazania

Glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe przeciwwskazane są u psów i kotów z zaburzeniami pracy serca i nerek oraz u chorujących na cukrzycę, hiperkortyzolemię i osteoporozę. Nie można ich stosować u zwierząt [...]

Działania niepożądane

Ogólnoustrojowe podawanie glikokortykosteroidów wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi, przy czym nasilenie i częstotliwość ich występowania zależą przede wszystkim od dawki i czasu trwania [...]

Podsumowanie

Preparaty glikokortykosteroidowe są podstawowym elementem leczenia wielu zapalnych, alergicznych i autoimmunologicznych chorób skóry u psów i kotów. Odpowiedni ich dobór zapewnia szybką eliminację uciążliwych [...]

OSTATNIO DODANE
XV Kongres Akademia po Dyplomie dla lekarzy weterynarii już 18-19 marca 2023!
Kurs ZAMIEŃ TEORIĘ NA PRAKTYKĘ – start 30 stycznia!
Co wiesz o kaskadzie?
W łóżku z czworonogiem
Zima kleszczy się nie ima
POLECANE ARTYKUŁY
Farmakologia i toksykologia
Opioidowa farmakoterapia bólu okołooperacyjnego u psów i kotów
Onkologia
Ośmioletnia suka z nawrotowym krwiomoczem
Hematologia
Zależne od rasy zmiany w obrazie krwi u psów i kotów. Cz. II
Choroby zakaźne
Grzybice narządowe kotów – aktualne dane
Onkologia
Dziesięć najczęstszych nowotworów u psów w Polsce
Chirurgia
Rany u małych zwierząt. Cz. III. Czemu rana się nie goi
Dermatologia
Toczniowe zniekształcenie pazurów u psów jako rzadka forma tocznia – rozpoznawanie i leczenie
Parazytologia
Motyliczka mięśniowa – możliwości rozpoznawania nowego zagrożenia
NEWSLETTER
OBSERWUJ NAS NA
NASZE PUBLIKACJE
  • Magazyn Weterynaryjny
  • Zamów prenumeratę
  • Weterynaria po Dyplomie
  • Zamów prenumeratę
  • Czytaj on-line Magazyn Weterynaryjny
  • Czytaj on-line Weterynaria po Dyplomie
  • Filmy
  • Rada Programowa Magazynu Weterynaryjnego


AKADEMIA PO DYPLOMIE WETERYNARIA
  • Termin i miejsce
  • Program
  • Koszty uczestnictwa
  • Rejestracja online


POMOC
  • Polityka prywatnosci
  • Zadaj pytanie
  • Logowanie i rejestracja
  • Regulamin
  • Metody płatności
  • Regulamin publikowania prac
  • Filmy Pomoc
  • Kontakt


KONTAKT

Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
ul. Powązkowska 44C
01-797 Warszawa
NIP: 521-008-60-45


801 044 415
+48 (22) 444 24 44
kontakt@magwet.pl
Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001

Kontakt w sprawie reklam: magwet-reklama@medical-tribune.pl

Anuluj