Diagnostyka obrazowa
Diagnostyka ultrasonograficzna pourazowych uszkodzeń stawu nadgarstkowego i skokowego u małych zwierząt
lek. wet. Angelika Tobolska1
dr n. wet. Dawid Tobolski2
lek. wet. Małgorzata Politańska3
Anna Kurzawa4
Badania ultrasonograficzne stawów u zwierząt stają się coraz popularniejsze ze względu na ich bezinwazyjność i szeroką dostępność. Wykorzystanie USG jako dopełnienia rutynowego badania RTG pozwala na zebranie większej ilości danych oraz weryfikację stawianych diagnoz. Wielotorowe podejście do obrazowania struktur stawowych ułatwia monitorowanie procesów ich regeneracji oraz rozpoznanie chorób. Struktury stawowe o dużych rozmiarach (na przykład staw ramienny, biodrowy, kolanowy) są wystarczająco poznane, natomiast złożone, mniejsze struktury (na przykład staw nadgarstkowy, skokowy) wymagają dalszych badań. Artykuł przedstawia anatomię, prawidłowe obrazy stawów nadgarstkowych i stępowych, a także zmiany patologiczne uwidocznione dzięki obrazowaniu USG.
Wstęp
Badania diagnostyczne wykonywane za pomocą ultrasonografii były rozwijane w ciągu ostatnich dziesięcioleci i stały się powszechne w medycynie weterynaryjnej. Technika ta jest używana w rozpoznawaniu chorób układu mięśniowo-szkieletowego u koni. U zwierząt towarzyszących ultrasonografia jest coraz częściej stosowana przy podejrzeniu urazów tkanek miękkich. Czułość badania wykorzystującego ultradźwięki jest w tym przypadku większa niż radiografii – udokumentowano większą rozpoznawalność urazów (4). Skuteczność diagnostyczna zależy w dużym stopniu od znajomości budowy anatomicznej obrazowanej struktury, doświadczenia operatora oraz samego aparatu USG. Zaletami badania są również: powszechna dostępność urządzeń, krótki czas badania, niskie koszty, możliwość porównania obrazu z przeciwległą kończyną oraz bezinwazyjność (4, 11).
Przed wykonaniem badania ultrasonograficznego należy jednak wykluczyć inne urazy za pomocą radiografii, gdyż ta metoda jest odwoławcza podczas diagnozowania uszkodzeń chrzęstno-kostnych. W przypadku gdy zostanie rozpoznane pourazowe uszkodzenie mięśni lub ścięgien, ultrasonografia jest wykorzystywana jako główna metoda oceny gojenia się tych tkanek poprzez powtarzanie badania w odpowiednich odstępach czasu (4).
Ocena stawów kończyn, takich jak staw ramienny, łokciowy, biodrowy oraz kolanowy, jest rutynowo przeprowadzana u zwierząt towarzyszących, w szczególności u psów. Natomiast rozpoznawanie urazów mniejszych stawów, na przykład stawu nadgarstkowego oraz skokowego, w dalszym ciągu jest problematyczne. Ze względu na złożoną budowę anatomiczną oraz niewielkie rozmiary struktur badanie ultrasonograficzne tych okolic jest trudniejsze do wykonania (12).