Odpowiednie nawodnienie to podstawa prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Problematyka niedostatecznego nawodnienia dotyczy zarówno psów, jak i kotów. Koty jednak szczególnie często są pacjentami klinik weterynaryjnych z powodu odwodnienia. Spowodowane to jest faktem, że głównym źródłem wody jest dla nich pokarm. Pomimo że wokół tematu żywienia kotów istnieje wiele kontrowersji, istotność wody w diecie nie budzi wątpliwości. W niniejszej pracy omówiono kwestie zapotrzebowania na wodę, postępowania klinicznego w przypadku odwodnienia, somatycznych i behawioralnych konsekwencji przewlekłego niedoboru wody oraz działań profilaktycznych możliwych do wdrożenia przez właściciela.

Wstęp

Woda to najważniejsza substancja odżywcza dla wszystkich organizmów żywych. Stanowi bowiem 45-75% masy ciała i występuje w organizmie w dwóch przedziałach – pozakomórkowym i wewnątrzkomórkowym (1, 2). W przedziale pozakomórkowym rozróżnia się przestrzeń wodną wewnątrznaczyniową (osocze) i przestrzeń śródmiąższową (płyn otaczający komórki) (2). Zapotrzebowanie na wodę różni się w zależności od stanu fizjologicznego zwierzęcia, wieku, rodzaju aktywności fizycznej, diety, stanu zdrowia oraz warunków zewnętrznych, takich jak na przykład temperatura otoczenia. Organizm zwierzęcia jest w stanie poradzić sobie z utratą niemal całej tkanki tłuszczowej lub połowy masy białkowej, ale już strata około 10-15% wody może okazać się śmiertelna (3).

Woda pełni w organizmie wiele funkcji, począwszy od bycia rozpuszczalnikiem dla związków chemicznych, środowiskiem transportowym dla wielu substancji, poprzez udział w procesie trawienia, a kończąc na funkcji termoregulacyjnej. Dla organizmu najlepszą sytuacją jest, gdy ilość wody traconej oraz pobieranej są sobie równe. Jeśli ilość wody w organizmie będzie niewystarczająca, mówimy o odwodnieniu. Może to wynikać z zaburzeń, w których występuje nadmierna jej utrata – przewlekłej niewydolności nerek, ostrych biegunek, wymiotów. Z drugiej strony istotna jest ilość przyjmowanej wody, co w przypadku kotów często jest kwestią problematyczną.

Rola w organizmie i zapotrzebowanie na wodę

Woda w organizmie pochodzi ze źródeł egzo- i endogennego. Źródło egzogenne to woda pozyskiwana w postaci przyjętych płynów oraz zawarta w pokarmie, endogenne zaś to woda metaboliczna, powstająca w procesach wewnątrzkomórkowego utleniania substancj...

Około 60% wody wchodzącej w skład organizmu zlokalizowane jest wewnątrz komórek, a około 40% pozakomórkowo (1). Ruch wody pomiędzy tymi strefami, wywołany różnicami ciśnienia osmotycznego, uwarunkowany jest selektywną przepuszczalnością błon i tra...