Prawo, pieniądze, psychologia
Jak odbić się od dna, czyli o niezwykłej sile rezyliencji
dr hab. prof. nadzw. Alicja Gałązka
„Nasza wielkość nie polega na tym, że nigdy nie upadamy, ale na tym, że potrafimy powstawać po każdym upadku.”
Konfucjusz
Żyjemy w czasach chaosu, nieprzewidywalności i niepewności. Coraz trudniej radzimy sobie z natłokiem emocji, z nawet niewielkimi porażkami i rosnącymi wymaganiami. Coraz więcej osób, nawet tych bardzo młodych, korzysta z pomocy psychiatrycznej, zażywając leki antydepresyjne lub stymulujące. Pandemia w znaczny sposób wpłynęła na poziom naszego zdrowia psychicznego i uruchomiła nowe schematy zachowania. Lekarze weterynarii, narażeni w znaczny sposób na obciążenia związane z pracą zawodową, a co za tym idzie, na duży poziom wypalenia zawodowego, potrzebują umiejętności, które pozwoliłyby im radzić sobie z uczuciem przytłoczenia i frustracji. Czas pandemii w szczególny sposób pokazał, jak wielkie znaczenie mają nasze umiejętności intrapersonalne, czyli te, które są związane z zarządzaniem sobą i metapoznaniem. Mówimy o kompetencjach przyszłości, które zostały określone przez Światowe Forum Ekonomiczne oraz Institute for the Future jako umiejętności niezbędne do funkcjonowania w IV erze przemysłowej zdominowanej przez digitalizację. Jedną z takich umiejętności szeroko opisywanych w ostatnim czasie jest „rezyliencja”, którą możemy tłumaczyć jako odporność, hardość psychiczna.
Czym jest rezyliencja?
Według definicji Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego (2014) rezyliencja to proces umiejętnej adaptacji w obliczu przeciwności losu, traumy, tragedii, różnego rodzaju zagrożeń i stresu wynikających zarówno z obszaru życia osobistego, jak i zawodowego (problemy rodzinne, finansowe, zdrowotne, zawodowe). Rezyliencja to zatem umiejętność lub proces dostosowywania się człowieka do zmieniających się warunków, adaptacja do otoczenia, uodpornianie się, samoświadomość, plastyczność umysłu, zdolność do odzyskiwania utraconych lub osłabionych sił i odporność na działanie szkodliwych czynników. To zdolność do odbicia się od trudnych sytuacji (z ang. bounce back effect) oraz umiejętność regeneracji po przeżytych stresach i trudnych sytuacjach, emocjonalna odporność na nie zawsze po naszej myśli zmieniającą się rzeczywistość oraz umiejętność dostosowania się do nowych warunków.
Rezyliencja to jeden z kluczowych konstruktów rozpatrywanych na gruncie psychologii pozytywnej w kontekście badań dwóch obszarów – umiejętności społecznych oraz wewnętrznych sił ochronnych jednostki i zdolności do podtrzymywania pozytywnych emocji...
Niektórzy badacze podkreślają, że potrzebne są negatywne przeżycia emocjonalne lub przeciwności losu (Block i Kremen, 1996), by jednostka mogła rozwinąć rezyliencję. Inni twierdzą, że rezyliencję rozwija skuteczny proces adaptacji do wyzwania lub ...