XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Onkologia/dermatologia
Hamartoma jako rozrostowa anomalia rozwojowa narządów
lek. wet. Magdalena Buczyńska1
lek. wet. Agata Dużyńska2
dr n. wet. Małgorzata Taube, specjalista chorób psów i kotów
Hamartoma, inaczej błędniak, jest zaburzeniem stosunkowo często występującym w medycynie człowieka. Została opisana jako zmiana pseudonowotworowa, utworzona przez struktury prawidłowe, typowe dla narządu, z którego powstała, charakteryzujące się silną dysproporcją. Tempo wzrostu hamartomy jest zróżnicowane. Zmiany w zależności od miejsca bytowania mogą nie dawać objawów przez dłuższy czas i przez to pozostać nierozpoznane. Jak dotąd narządami, w których zdiagnozowano hamartomę, są płuca, skóra, nerki, wątroba, błona śluzowa jamy ustnej, tarczyca, gruczoł sutkowy, przewód pokarmowy. Nie zaobserwowano transformacji zmian do nowotworu złośliwego.
Medycyna weterynaryjna jest wciąż uboga w informacje na temat tej łagodnej zmiany nienowotworowej. Uważana jest ona za zaburzenie na poziomie embriogenezy dotyczące genu PTEN odpowiedzialnego za regulacje cyklu komórkowego. Gen ten umiejscawia się na chromosomie 26 u psów i bydła, na 2 u kotów oraz na 14 u trzody chlewnej. Zaburzenie to dotyczy zatem zwierząt różnych gatunków, ze szczególnym wskazaniem na osobniki płci męskiej. Ujawnia się w różnym wieku. U zwierząt lokalizuje się w miejscach podobnych jak u ludzi, z czego jednym z najczęstszych jest skóra. Hamartoma stanowi 4,2% guzów skóry. Wyróżniamy błędniaki nabłonkowe, mieszkowe, łojowe, apokrynowe oraz włóknisto-przydatkowe. Szczególnie częste są kolagenowe. Ich kształt przypomina kopułę, konsystencja jest zwarta, a powierzchnia może być bezwłosa i hiperpigmentowana. W diagnostyce różnicowej musimy wziąć pod uwagę włókniaka. Do tej pory nie zaobserwowano wznowy po usunięciu chirurgicznym.