Behawioryzm
Metody postępowania w nadwrażliwości na dźwięki u psów i kotów – co nowego?
dr n. wet. Jagna Kudła
Szybkimi krokami zbliża się najtrudniejszy w roku okres dla zwierząt towarzyszących (i nie tylko dla nich). Chcąc im pomóc, opiekunowie w pierwszej kolejności szukają porad dostępnych w Internecie. Niestety zmieniające się podejście do leczenia fobii dźwiękowej i nadwrażliwości na dźwięki w ciągu ostatnich lat powoduje, że liczba i rozbieżność zaleceń mogą przyprawić o zawrót głowy. Najnowsze badania naukowe pozwalają jednak na określenie najskuteczniejszych metod postępowania zarówno w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres fajerwerkowy, jak i poza nim.
Problem nadwrażliwości na dźwięki u psów jest jednym z najczęstszych zaburzeń behawioralnych u tego gatunku. Na podstawie badania blisko 14 tysięcy psów w Finlandii (31) określono, że nadwrażliwość na dźwięki wykazuje 32% psów, z czego najczęściej psy boją się fajerwerków (26%), burzy (18%) oraz wystrzałów z broni palnej (15%). Według innych badań nawet połowa psów na świecie reaguje strachem na fajerwerki (2, 30, 34, 36). Większość zwierząt uspokaja się najpóźniej do następnego rana, ale ponad 15% psów wykazuje silne zmiany zachowania przez kilka dni lub dłużej, a 3% psów cierpi przez tygodnie albo miesiące (30). Badania dr Riemer (30) były przeprowadzone w 27 krajach na całym świecie, ale nie w Polsce. W naszym kraju w wielu miejscach obchody Nowego Roku trwają przynajmniej kilka dni. Wielu moich pacjentów uspokoiło się po pierwszej serii wystrzałów, ale kolejne wybuchy w następnych dniach doprowadziły do rozwinięcia się objawów fobii dźwiękowej. Nawet jeden pokaz fajerwerków wystarczy, aby pies rozwinął również objawy ostrego stresu pourazowego. Trudno ocenić, jak duży odsetek zaburzeń zachowania, a nawet problemów zdrowotnych występuje wtórnie do fobii dźwiękowej. Wiadomo jednak, że bezpośrednimi fizycznymi konsekwencjami wybuchów fajerwerków mogą być:
- urazy i wypadki śmiertelne podczas ucieczki
- obrażenia spowodowane przypadkowym wybuchem petard w pobliżu zwierzęcia
- obrażenia i śmiertelne rany spowodowane znęcaniem się nad psami i kotami (celowe rzucanie petard w pobliżu psa, celowe rzucanie petard w zwierzę, inne sposoby fizycznego znęcania się oraz puszczanie fajerwerków, gdy wiadomo, że pies będzie chciał je aportować).
Na przykład w badaniu Dale i wsp. (6) spośród 684 psów wykazujących objawy strachu przed dźwiękami obrażenia odniosły 23 psy, głównie gdy podczas ucieczki wbiegały pod nadjeżdżające pojazdy. Kilka ucierpiało jednak również z powodu bezpośredniego ...
Niestety w przypadku kotów częstość występowania tego zaburzenia nie jest tak dobrze poznana jak u psów. W badaniu Dale i wsp. 46% kotów z ponad dwóch tysięcy nadesłanych kwestionariuszy wykazywało objawy strachu. Koty po zadziałaniu bodźca wywołu...