Skórny zespół atopowy kotów (ang. feline atopic skin syndrome, FASS) razem z alergią pokarmową i astmą wchodzi w skład zespołu atopowego kotów (ang. feline atopic syndrome, FAS). Na chwilę obecną rozpoznanie FASS opiera się na wykluczeniu innych chorób skóry przebiegających ze świądem, gdyż pomimo podejmowanych prób nie zostały opracowane wiarygodne kryteria diagnostyczne tej jednostki chorobowej. Prezentowany artykuł ma na celu zapoznać Państwa z aktualnymi zaleceniami dotyczącymi leczenia FASS w oparciu o wytyczne międzynarodowego zespołu do spraw alergicznych chorób zwierząt (ang. International Commitee on Allergic Diseases of Animals, ICADA), opublikowane w 2021 roku.

W przeciwieństwie do atopowego zapalenia skóry psów, które jest najlepiej poznaną dermatozą u tego gatunku, zarówno pod względem leczenia, jak i etiopatogenezy, bardzo niewiele badań dotyczy FASS. Na podstawie danych przedstawionych przez ICADA do 2021 roku opublikowano zaledwie 72 publikacje naukowe i doniesienia konferencyjne opisujące leczenie FAS. Ze względu na fakt, że wiele badań przeprowadzono na niewielkiej liczbie zwierząt, a niektóre stanowiły jedynie opisy pojedynczych przypadków klinicznych, ICADA w swoich zaleceniach dotyczących leczenia FAS, w tym FASS, zastosowało 3-stopniową skalę, uwzględniając siłę rekomendacji (ang. strength of recommendation, SOR) i jakość uzyskanych dowodów naukowych (ang. quality of evidence, QOE) (tab. I) (1).

Do leków zalecanych przez ICADA w leczeniu FASS (SOR A, QOE 1) zaliczamy:

Glikokortykosteroidy (GKS)

GKS stosowane ogólnie uznano za skuteczne i szybko działające leki u większości kotów z FASS (QOE 1, SOR A) (1-3). Najwyższą skuteczność wykazano, podając przez 14 dni doustnie metyloprednizolon lub triamcynolon. Stosując przez 7-14 dni metyloprednizolon w średniej dawce 1,4 mg/kg (zakres stosowanych dawek 0,8-2,2 mg/kg) raz dziennie, podobnie jak triamcynolon w dawce 0,18 mg/kg raz dziennie (0,06-0,26 mg/kg), uzyskano remisję choroby odpowiednio u 94% (15 z 16) oraz 88% (14 z 16) pacjentów. Warto podkreślić, że dwa z trzech kotów, u których nie doszło do remisji, zareagowały na wyższe dawki GKS (2). Podobny efekt pod kątem ograniczenia nasilenia zmian dermatologicznych uzyskano, stosując przez cztery tygodnie metyloprednizolon w dawce podzielonej (średnio 0,77 mg/kg dwa razy dziennie, zakres dawek 0,5-1 mg/kg dwa razy dziennie). W przypadku zastosowania dawki podzielonej efekt przeciwświądowy był jednak odnotowany u 67% pacjentów (3). Ponadto w jednym z badań wykazano, że podawanie GKS doustnie dwa razy dziennie obniża jakość życia kotów, którą oceniano na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego wśród ich właścicieli, uwzględniającego m.in. zmiany w zachowaniu, aktywności ruchowej i chęci do zabawy (1, 3).