Plazmocytarne zapalenie opuszek kończyn to rzadko spotykana choroba dermatologiczna kotów, której etiopatogeneza wciąż nie jest dokładnie znana. W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę kliniczną tej choroby oraz aktualny protokół postępowania diagnostyczno-leczniczego.

Etiopatogeneza

Objawy plazmocytarnego zapalenia opuszek kończyn (pododermatitis) mogą pojawić się w każdym wieku, bez względu na rasę i płeć (1-3, 6, 9). Dokładna przyczyna choroby nie jest znana, aczkolwiek przyjęło się klasyfikować ją jako zaburzenie tła autoimmunologicznego, między innymi z powodu skuteczności leczenia immunosupresyjnego (8, 9). Za hipotezą o immunologicznym podłożu tej dermatozy przemawia również stwierdzenie u chorych osobników długotrwale utrzymującej się hipergammaglobulinemii i znacznej infiltracji tkanek komórkami plazmatycznymi (2, 5-7).

Udział czynników zakaźnych, takich jak Chlamydia felis, Mycoplasma spp., Toxoplasma gondii, FHV-1 (herpeswirus kotów typu 1, ang. feline herpesvirus 1), w rozwoju tej choroby został wykluczony. W jednym z badań wykazano jednak, że aż 44-63% kotów z plazmocytarnym pododermatitis było jednocześnie zakażonych wirusem FIV (wirus niedoboru immunologicznego kotów, ang. feline immunodeficiency virus) (1, 4, 6, 7, 9). Na chwilę obecną nie wiadomo, czy wirus ten odgrywa istotną rolę w patogenezie plazmocytarnego zapalenia opuszek kończyn u kotów, aczkolwiek podejrzewa się, że może być on czynnikiem predysponującym do jego rozwoju (2, 7).

Zaobserwowana u niektórych osobników sezonowość występowania objawów choroby oraz przypadki ustępowania zmian skórnych po zastosowaniu diety eliminacyjnej przemawiają za podejrzeniem, że przyczyną tej choroby może być alergia środowiskowa lub pokarmowa (1, 6, 9).

Objawy

Objawy plazmocytarnego zapalenia opuszek pojawiają się najczęściej u kotów w wieku pomiędzy 6. miesiącem a 12. rokiem życia, bez względu na płeć i rasę (1, 7). Zwykle ograniczają się do zmian zlokalizowanych na opuszkach centralnych śródręcza oraz śródstopia i mogą dotyczyć jednej lub wszystkich kończyn. Zdecydowanie rzadziej pojawiają się natomiast na opuszkach palców i z reguły nie są wtedy silnie wyrażone (1, 6, 7).

Cechą charakterystyczną choroby jest obrzęk tych opuszek. Stają się one miękkie, gąbczaste i początkowo nie sprawiają zwierzęciu dyskomfortu, przez co często pozostają niezauważone przez właścicieli. Z biegiem czasu ich powierzchnia przybiera biał...

W zaawansowanych przypadkach obserwuje się czasem powiększenie obwodowych węzłów chłonnych i objawy ogólne w postaci gorączki, apatii i braku apetytu (1, 6, 7). Sporadycznie może jednocześnie pojawić się plazmocytarne zapalenie skóry powodujące ob...