W artykule opisano dermatologiczne wykorzystanie składników pochodzenia konopnego. Zwrócono uwagę na kannabinoidy oraz terpeny. Substancje te wykazują działanie immunomodulujące i przeciwdrobnoustrojowe. Są alternatywą dla antybiotyków i mają zdolność przywracania antybiotykowrażliwości.

Wstęp

Oczy wielu lekarzy i badaczy na całym świecie zwrócone są na zalegalizowane w ostatnich latach konopie. Roślina ta ma bogatą tradycję medyczną, a pierwsze wzmianki o jej wykorzystaniu sięgają 2700 roku p.n.e. (1). W poprzednim artykule zamieszczonym na łamach „Magazynu Weterynaryjnego” (MW 10/2021) opisano wykorzystanie kannabidiolu (CBD) w medycynie psów i kotów, przedstawiając najważniejsze elementy tej problematyki. Uwzględniono przy tym dotyczące konopi aspekty botaniczne, farmakologiczne i prawne, do których odsyłamy Czytelnika, pomijając je w niniejszej pracy (2). Pragniemy skupić się tutaj na niezwykłych właściwościach substancji pochodzenia konopnego, które są w obszarze zainteresowań terapii dermatologicznej, nie tylko u małych zwierząt. Wśród najdokładniej opisanych znajdują się kannabinoidy oraz terpeny pozyskiwane z legalnie uprawianych w Polsce konopi włóknistych (Cannabis sativa L.). Warto zwrócić na nie uwagę, ponieważ już dzisiaj znajdują zastosowanie w problemach o podłożu zapalnym i zakaźnym. Budzą ogromne nadzieje w leczeniu zakażeń wywoływanych przez bakterie antybiotykooporne, uwrażliwiając je na dotychczas nieskuteczne antybiotyki, a w niektórych przypadkach mogą nawet te antybiotyki zastąpić.

Kannabinoidy

Obecny u zwierząt i ludzi układ kannabinoidowy, składający się z endokannabinoidów, receptorów kannabinoidowych i regulatorów, przyczynia się do integracji poszczególnych układów organizmu i utrzymania homeostazy. Kannabinoidy pochodzenia roślinnego, w tym CBD, co prawda nie wykazują działania identycznego z osiąganym przez produkowane w organizmie endokannabinoidy, regulują jednak funkcje wspomnianych receptorów (3, 4).

Zarówno w skórze zdrowych psów, jak i zwierząt z atopowym zapaleniem skóry stwierdzono receptory kannabinoidowe CB1 i CB2. Co ciekawe, ich rozmieszczenie jest w przypadku osobników zdrowych równomierne we wszystkich warstwach naskórka, odmiennie niż u ludzi. Może to oczywiście wynikać z różnej grubości naskórka u tych dwóch gatunków, lecz jeśli przyjrzymy się rozmieszczeniu wspomnianych receptorów u psów z atopowym zapaleniem skóry, to tej jednorodności już brak. Można więc podejrzewać, że receptory kannabinoidowe mogą odgrywać rolę w regulacji istniejącego stanu zapalnego. Poparciem tego jest potwierdzone hamowanie degranulacji komórek tucznych przez agonistów receptorów kannabinoidowych. Na podstawie ekspresji opisywanych receptorów u zwierząt chorych stwierdzono, że układ kannabinoidowy może uczestniczyć u psów w regulacji wzrostu włosów oraz aktywności wydzielniczej gruczołów potowych i łojowych (5-8).