Gastroenterologia
Przewlekłe zapalenie żołądka psów i kotów – rozpoznawanie i leczenie
dr n. wet. Michał Ceregrzyn1
dr n. wet. Filip Pankowski2
Przewlekłe zapalenie żołądka psów i kotów jest stosunkowo powszechnie spotykanym problemem w praktyce weterynaryjnej. Przyczyny i patomechanizm nie są dokładnie określone, ponieważ wynikają ze złożonego mechanizmu regulacji odpowiedzi immunologicznej w ścianie żołądka i mechanizmów wydzielania żołądkowego. W związku z tym brakuje przyczynowego leczenia tej choroby. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu objawów klinicznych, zmian w obrazowaniu USG i endoskopii żołądka oraz na badaniu histopatologicznym śluzówki żołądka. Leczenie obejmuje głównie zastosowanie inhibitorów pompy protonowej, środków neutralizujących kwas żołądkowy i leków prokinetycznych. Konsekwentna i odpowiednio dobrana terapia zazwyczaj powoduje skuteczną remisję objawów, lecz nie zawsze daje pełne wyleczenie ze względu na pierwotne podłoże choroby. Może ono być wrodzone lub wynikające z czynników, których nie jesteśmy w stanie wyeliminować (stres i/lub wysiłek fizyczny).
Wstęp
Żołądek u psów i kotów rozciera i powoli dozuje do dwunastnicy pokarm w celu poddania go dalszemu trawieniu i wchłanianiu. Ponadto reguluje apetyt i uczucie sytości. Jego główną funkcją w procesie trawienia jest wydzielanie kwasu żołądkowego, który inicjuje hydrolizę trawienną białek pokarmowych, uwalnia witaminę B12 z pokarmu, ułatwia wchłanianie nieorganicznego żelaza i wapnia przez dwunastnicę. Spełnia też funkcję regulacyjną, stymulując trzustkowe wydzielanie węglanów poprzez uwalnianie sekretyny, hamuje uwalnianie gastryny. Moduluje również mikrobiom jelitowy. Kwas żołądkowy, zabijając mikroorganizmy trafiające do przewodu pokarmowego, zapobiega przerostowi bakterii w dalszych częściach jelit (1).
Przewlekłe zapalenie żołądka jest problemem gastroenterologicznym stosunkowo często występującym w praktyce weterynaryjnej (2). Prowadzi do różnorodnych objawów obejmujących wymioty, spadek apetytu lub zmienny apetyt, mlaskanie, ulewanie, nasilone przełykanie, zjadanie trawy albo niejadalnych przedmiotów i czasem utratę masy ciała. Przy nasilonych wymiotach może także wystąpić krew w wymiocinach jako konsekwencja uszkodzeń naczyń krwionośnych w śluzówce żołądka lub przełyku. Krew w kale w postaci smolistego kału może być konsekwencją masywnych krwawień w przebiegu głębokiego zapalenia żołądka z owrzodzeniami. Kliniczne rozpoznanie przewlekłego zapalenia opiera się na objawach klinicznych, o których właściciel informuje zazwyczaj w trakcie wywiadu, badaniu ultrasonograficznym jamy brzusznej oraz badaniu endoskopowym wraz z badaniem histopatologicznym bioptatów śluzówki żołądka.