W zarządzaniu hodowlą kotów istotne jest właściwe monitorowanie cyklu płciowego, zapewnienie odpowiedniej opieki zwierzętom na różnych etapach hodowlanych oraz prowadzenie dokumentacji hodowlanej. Rozród kotów różni się znacząco od rozrodu innych gatunków zwierząt udomowionych i wymaga sporej wiedzy oraz umiejętności. Artykuł porusza tematykę związaną z biologią i fizjologią procesów rozrodczych kotów domowych oraz zarządzaniem i organizacją krycia w hodowli. Zapewnienie zwierzętom odpowiedniej opieki zarówno ze strony hodowcy, jak i lekarza weterynarii stanowi podstawę udanego odchowu każdego miotu kociąt.

Krótko na temat specyfiki rozrodu kotów i cyklu u kotki

Rozród kotów, podobnie jak wielu innych gatunków ssaków, jest złożonym procesem, na który wpływają różne czynniki hormonalne, fizjologiczne i behawioralne. Zrozumienie podstaw tych procesów, a w szczególności cyklu płciowego kotki, ma ogromne znaczenie dla lekarzy weterynarii zapewniających opiekę hodowlom tego gatunku. Biologia rozrodu kotów domowych (łac. Felis catus) charakteryzuje się wyjątkowymi cechami, które odróżniają je od innych ssaków. Jedną z najbardziej znaczących różnic jest ich sezonowość rozrodcza, związana z warunkami atmosferycznymi i długością dnia świetlnego. W przeciwieństwie do wielu innych udomowionych zwierząt samice kotów doświadczają wielu cykli rujowych w jednym okresie rozrodczym. Ten cykliczny wzorzec umożliwia im liczne okazje do krycia i odchowu potomstwa w ciągu jednego sezonu rozrodczego.

Cykl płciowy kotki

Cykl płciowy kotki, znany również jako cykl rujowy, składa się z kilku odrębnych faz: proestrus, estrus, interoestrus, diestrus oraz anestrus. Każda faza charakteryzuje się określonymi zmianami hormonalnymi, behawioralnymi i fizjologicznymi, które mają za zadanie odpowiednie przygotowanie do krycia i odchowu miotu.

Faza proestrus (faza przedrujowa). Ta początkowa faza charakteryzuje się subtelnymi zmianami w zachowaniu kotki. Trwa zazwyczaj 1-2 dni, podczas których kotka może stać się bardziej towarzyska, wokalizuje, zaczyna wytwarzać feromony przyciągające kocury, na tym etapie nie obserwuje się jednak jeszcze zachowań akceptacyjnych w stosunku do samców (1, 2). W obrazie klinicznym można zauważyć powiększenie sromu. Obraz cytologiczny z kolei charakteryzuje się głównie przewagą komórek pośrednich oraz obecnością < 50% komórek skeratynizowanych.

Faza estrus (ruja właściwa). Trwa 5-7 dni. Znana jest również jako „faza rui”. Jest czasem, w którym kotka zaczyna akceptować próby krycia ze strony kocurów. Można zaobserwować charakterystyczne zachowania, takie jak ocieranie się o przedmioty, un...