Dermatologia
FASS – skórny zespół atopowy kotów. Cz. I. Patomechanizm i obraz kliniczny
dr hab. Iwona Taszkun, profesor uczelni
lek. wet. Izabela Wójcik
Czy wprowadzona w 2021 roku klasyfikacja atopowego zespołu kotów (feline atopic syndrom, FAS) ułatwi lekarzom weterynarii rozpoznawanie i leczenie? Czy ukierunkuje prowadzenie badań wyjaśniających mechanizm rozwoju tych chorób? Czy wprowadzi nowe kryteria postępowania z chorym pacjentem? Zdania są podzielone, ale niewyjaśnione aspekty tej grupy chorób alergicznych kotów ciągle nurtują klinicystów, a naukowców zmuszają do prowadzenia dalszych badań i analiz publikowanych danych.
Wstęp
Tytuł artykułu nawiązuje do cytatu z pracy D. Santoro i wsp., który ukazał się w „Vet Dermatol” 2021 (9). Autorzy opisują w nim obraz kliniczny i metody rozpoznawania zespołu atopowego kotów (feline atopic syndrom, FAS). Termin ten został wprowadzony przez ICADA (International Committee on Allergic Diseases of Animals) w 2021 roku i obejmuje trzy główne grupy chorób z nadwrażliwości u kotów, charakteryzujące się objawami ze strony układu pokarmowego, oddechowego i/lub skóry. Grupę tych chorób, według ICADA, łączy to, że mogą być one powiązane z nadwrażliwością na alergeny środowiskowe i pokarmowe oraz współistnieć z alergicznym pchlim zapaleniem skóry. Definicja jest skomplikowana i wynika z braku jednoznacznie udokumentowanej roli czynników etiologicznych, nie do końca poznanego patomechanizmu oraz różnorodnych metod rozpoznawania i leczenia tej grupy chorób alergicznych u kotów. Jest to kolejna próba ujednolicenia norm postępowania leczniczego w dermatologii kotów. Pierwsza znacząca monografia w tym temacie autorstwa D. Scott ukazała się w 1980 roku w „Journal of the American Animal Hospital Association”. Atopia kotów (feline atopy disease) opisana w „Muller Kirk’s Small Animal Dermatology 6th Edition” (11) jednoznacznie wskazuje, że jest to skórna i świądowa i/lub pokarmowa i oddechowa choroba kotów rozwijająca się z nadwrażliwości IgE-zależnej.
Reasumując, obecnie uważa się, że przyczyną zmian skórnych u kotów z FAS, czyli zespołem atopowym kotów, mogą być trzy choroby:
1. alergiczne pchle zapalenie skóry (flea allergy dermatitis, FAD)
2. skórny zespół atopowy kotów (feline atopic skin syndrome, FASS) oraz
3. alergia pokarmowa kotów (feline food allergy, FFA).
Liczne dane piśmiennictwa wskazują, że u kotów obserwuje się duże zróżnicowanie obrazu klinicznego, gdy dochodzi do uczulenia na którykolwiek z licznej grupy antygenów środowiskowych i/lub pokarmowych. U kotów z alergicznym pchlim zapaleniem skóry...
Należy przyjąć, że jeżeli ICADA wprowadza wspólną nazwę „zespół atopowy kotów”, to wskazuje, że patomechanizmem tej grupy chorób jest atopia, czyli IgE-zależna nadwrażliwość (typ I odpowiedzi immunologicznej). W przeciwieństwie jednak do alergiczn...