Dna lub skaza moczanowa, z ang. gout, to choroba, która opisywana była już 2500 lat temu przez Hipokratesa. W średniowieczu mówiono o niej „choroba królów”, znana jest też jako podagra. Choroba rozwija się na skutek odkładania się kryształów kwasu moczowego w tkankach. Może dotyczyć stawów, przestrzeni okołostawowych oraz narządów wewnętrznych i błon surowiczych. W tym ostatnim przypadku nazywana jest dną trzewną. Klinicznie choroba jest dość często spotykana u gadów, zwłaszcza u żółwi gatunków lądowych oraz jaszczurek. Dane literaturowe mówią, że występuje u 16% gadów. Z obserwacji własnych wynika, że odsetek chorych zwierząt może być większy, ponieważ u zwierząt bezobjawowych nierzadko w trakcie zabiegów chirurgicznych stwierdzam inkrustację błon surowiczych kwasem moczowym.

Metabolizm kwasów nukleinowych polega na ich rozkładzie na nukleotydy, następnie na zasady purynowe i pirymidynowe. Niewykorzystane puryny ulegają rozkładowi, tworząc kwas moczowy, który jest wydalany z organizmu. U gadów kwas moczowy jest usuwany poprzez aktywne wydzielanie w części proksymalnej kanalików nerkowych. Nerki gadów nie przypominają nerek ssaków. W przypadku węży są wydłużone i składają się z około 25-30 płatów. Nie można w nich wyróżnić podziału na warstwę korową i rdzenną, nie da się także wyróżnić typowej miedniczki. W odróżnieniu od nerki ssaków w nerce gadów jest tylko kilka tysięcy nefronów o długości 2-8 mm. Kłębuszki nerkowe są bardzo słabo rozwinięte, brak jest pętli Henlego. Tak jak wspomniano na wstępie, kwas moczowy jest usuwany przez aktywne wydzielanie w odcinku bliższym kanalików nerkowych.

Wysokie stężenie kwasu moczowego utrzymujące się w osoczu oraz zaburzenia pracy nerek są uważane za przyczynę odkładania się nierozpuszczalnych złogów tego kwasu w tkankach. W efekcie stanu zapalnego wywoływanego miejscowo przez moczany tworzą się ziarniniaki białożółtej barwy – tzw. guzki dnawe. U niektórych gadów, na przykład eublefarów lamparcich, są widoczne przez skórę.