BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru: hematologia
Przetaczanie krwi i produktów krwiopochodnych – co każdy lekarz weterynarii wiedzieć powinien
lek. wet. Katarzyna Purzycka1
lek. wet. Bożena Marczak-Bryzek2
Transfuzjologia weterynaryjna rozwija się prężnie od ubiegłego stulecia. Przyczyniła się do tego wiedza z zakresu oznaczania grup krwi, prób krzyżowych oraz reakcji potransfuzyjnych u zwierząt. Pojawiły się pierwsze weterynaryjne banki krwi, a standardy otrzymywania, przechowywania i podawania krwi oraz produktów pochodnych wzorują się na standardach banków ludzkiej krwi. Już nie tylko ośrodki uniwersyteckie, ale i małe praktyki lekarskie stosują krew i jej produkty w leczeniu zwierząt. Z jednej strony krew jest wielokrotnie lekiem niezastąpionym przy pewnych jednostkach chorobowych, często pozwala zaopatrzyć i ustabilizować pacjenta na czas potrzebny do rozpoznania i leczenia choroby podstawowej. Z drugiej strony jednak trzeba pamiętać, aby rozpatrzyć wszystkie wskazania i przeciwwskazania do jej użycia, ponieważ nie zawsze jest lekiem ostatniej szansy.
SUMMARY
Transfusion of blood and blood products – what every veterinarian should know
Veterinary transfusion medicine has been developing vigorously since last century. Increasing knowledge about blood typing, crossmatching and transfusion reactions has had a huge impact that resulted in the establishment of veterinary blood banks. The standards of collection, storage and administration of blood and blood products have mostly been extrapolated from human medicine. Nowadays not only university centers but also small private practices are using blood and blood products for the treatment of animals. In many situations, the administration of blood is a treatment of choice, making it possible to stabilize patients before the diagnosis and treatment of the primary disease are established. At the same time, we should be aware of all indications and contraindications to administering blood and blood products as these are not always the last-resort treatment.
Key words: transfusion medicine, whole blood, plasma
W medycynie weterynaryjnej stosuje się najczęściej krew pełną (świeżą lub przechowywaną), koncentrat czerwonokrwinkowy, świeżo mrożone osocze, mrożone osocze oraz krioprecypitat. Decyzja o przetoczeniu krwi lub jej produktów nie może opierać się tylko na wartości pojedynczego parametru. Do tej pory nie ustalono granic wartości hematokrytu bądź stężenia hemoglobiny, przy których transfuzja byłaby leczeniem z wyboru. Sugeruje się stężenie hemoglobiny na poziomie 7 g/dl, natomiast wartości hematokrytu pomiędzy 10 a 20%, chociaż wiadomo, że zwierzęta z przewlekłą niedokrwistością tolerują wartości hematokrytu poniżej 20% (psy) i poniżej 15% (koty). Najważniejszym parametrem jest stan zdrowia pacjenta. Jeżeli obniżonym parametrom morfologicznym towarzyszą takie objawy jak zmniejszony apetyt, tachykardia, przyspieszony oddech, słaby puls, bladość błon śluzowych, silne osłabienie czy nawet zapaść, należy zakwalifikować takiego pacjenta do leczenia krwią lub jej produktami. Dla ułatwienia można skorzystać ze schematów podanych przez autorki.