BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru: hematologia
Małopłytkowość u psów i kotów – algorytm rozpoznawania
dr n. wet. Magdalena Żmigrodzka
prof. dr hab. Anna Winnicka
dr hab. Anna Cywińska
lek. wet. Alicja Miśkiewicz
lek. wet. Agnieszka Turło
Liczba płytek we krwi jest efektem dynamicznej równowagi pomiędzy ich produkcją a zużyciem, niszczeniem i uwięźnięciem (sekwestracją) w tkankach. U zdrowych ssaków średni czas życia trombocytów wynosi około 10 dni. Makrofagi śledziony i wątroby fagocytują płytki, dlatego u zwierząt po splenektomii czas życia płytek ulega wydłużeniu. Trombocyty powstają w szpiku przez fragmentację cytoplazmy dojrzałych megakariocytów, a głównym regulatorem tego procesu jest hormon trombopoetyna (TPO). Płytki mają na swojej powierzchni receptory dla TPO i zmniejszenie ich liczby we krwi powoduje wzrost stężenia wolnej TPO w surowicy, co staje się sygnałem do nasilenia trombopoezy (7, 24).
SUMMARY
Thrombocytopenia in dogs and cats – algorithm for diagnosis of thrombocytopenia
Thrombocytopenia, or a decreased count of circulating platelets, is the most common acquired haemostatic disorder in dogs and cats. However, in inherited and congenital conditions, haemostatic defects are usually not observed. Secondary thrombocytopenia can develop in association with neoplastic conditions, infectious diseases, after vaccination with live attenuated viruses, or after drug treatment. It can be the result of one or more of the following abnormalities: decreased platelet production, increased platelet destruction, increased platelet consumption, and increased platelet sequestration.
Key words: canine, feline, thrombocytopenia
Małopłytkowość, czyli trombocytopenia, oznacza zmniejszenie liczby płytek krwi poniżej wartości prawidłowych. Może być wrodzona – uwarunkowana genetycznie, lub nabyta – jako wynik postępujących zaburzeń (4, 10, 19).
Małopłytkowość wrodzona
U ludzi wrodzone małopłytkowości, dziedziczone najczęściej autosomalnie dominująco, zaliczane są do tzw. wrodzonego zespołu płytek olbrzymich (IGDP, ang. inherited giant platelet disorders). Składają się na niego cztery grupy chorób, sklasyfikowane w zależności od rodzaju zaburzenia i objawów klinicznych, jakie wywołują (21).
U zwierząt małopłytkowość wrodzona także może przybierać różne postaci. U niektórych owczarków szkockich (grey collie) czasami towarzyszy cyklicznej hematopoezie (4, 10, 24). Charakterystyczny dla tej choroby jest 10-12-dniowy cykl cytopenii, w tym trombocytopenii, od postaci łagodnej do ciężkiej. Małopłytkowość od nieznacznej do ciężkiej w postaci trombastenii Glanzmanna występuje u pirenejskich psów pasterskich i psów na wydry (wrodzona trombopatia, w której przebiegu dochodzi do zaburzeń agregacji płytek krwi). U kotów perskich dymnych niebieskich i hawańskich brunatnych małopłytkowość może występować wraz z zespołem Chediaka–Higashiego (wrodzony defekt dojrzewania fagosomów) (10, 17).