Żywienie jest ważnym elementem zapobiegania i leczenia chorób nowotworowych psów i kotów. Niezmiernie istotna jest odpowiednia podaż witamin. Spośród nich szczególnym zainteresowaniem cieszą się witaminy antyoksydacyjne. Pewne znaczenie mają niektóre witaminy z grupy B, coraz większą uwagę onkologów zwraca też witamina D.

Witaminy antyoksydacyjne

W dietoprofilaktyce chorób nowotworowych szczególne nadzieje wiąże się z witaminami antyoksydacyjnymi. Wynika to z ich zdolności do inaktywacji reaktywnych form tlenu, którym przypisuje się udział w rozwoju tych chorób. Wykazano, że wzbogacanie dawki pokarmowej dorosłych psów w mieszaninę zawierającą witaminy C i E, karotenoidy oraz taurynę powoduje ograniczenie uszkodzeń DNA leukocytów, indukowanych działaniem reaktywnych form tlenu. Można więc przypuszczać, że uzupełnianie witamin antyoksydacyjnych pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory (8). Suplementacja witamin C i E wydaje się jednak mało skutecznym sposobem zapobiegania rakowi przejściowokomórkowemu pęcherza moczowego u terierów szkockich, które są predysponowane do rozwoju tego nowotworu (16).

Na witaminy antyoksydacyjne należy zwrócić uwagę także w leczeniu chorób nowotworowych. Wyniki badań wskazują bowiem, że chorobom tym może towarzyszyć nasilony stres oksydacyjny. We krwi suk z nowotworami złośliwymi gruczołu sutkowego zaobserwowano obniżone stężenia kwasu askorbinowego i cynku, a podwyższone żelaza, miedzi i dialdehydu malonowego, który jest jednym z produktów peroksydacji lipidów (2). Podwyższone stężenie dialdehydu malonowego stwierdzono również w przypadku suk z guzem wenerycznym. Jednocześnie zaobserwowano obniżoną zawartość retinolu i zmniejszoną aktywność antyoksydacyjną w surowicy krwi (3). Obniżone stężenie retinolu odnotowano też w surowicy krwi suk z guzami gruczołu sutkowego (14). Z kolei u psów z nowo zdiagnozowanym chłoniakiem przed rozpoczęciem leczenia stwierdzono niższe stężenia alfa-tokoferolu i gamma-tokoferolu niż u zdrowych osobników (30). Również u psów z rakiem żołądka można zaobserwować zmniejszone stężenia niektórych witamin antyoksydacyjnych, co potwierdzono w badaniach przeprowadzonych na sześciu psach, którym przez osiem miesięcy podawano wykazującą właściwości karcynogenne N-etylo-N’-nitro-N-nitrozoguanidynę (ENNG). Do rozwoju raka żołądka doszło u czterech osobników. Proces karcynogenezy indukowany podawaniem ENNG był związany z obniżaniem się stężeń witamin A i E, zarówno w surowicy krwi, jak i w komórkach błony śluzowej żołądka (32).