Małe zwierzęta
Najczęstsze zaburzenia zachowania u psów i kotów – algorytmy pierwszej pomocy. Cz. I
lek. wet. Jagna Kudła
Summary
The most frequent behavioural problems in dogs and cats – “first aid” algorithms. Part 1
The close relationship with humans and intense selection for specific suites of behavioural traits (e.g., the development of breeds) has influenced both the way humans and dogs communicate with each other, and the types of behavioural problems that dogs may develop. Although cats are much less domesticated than dogs, they exhibit many similar behavioural disorders including those which come from hyper-attachment to owners. Veterinarians who are general practitioners are committed to providing total patient care. They should be able to evaluate deviations from normal behaviour and to suggest solutions before the problem worsens. The purpose of this article is to approach the most common behavioural problems in dogs and cats and to present “first aid” algorithms which may help general practitioners to solve them or refer their patient to a specialist.
Key words: dog, cat, behaviour, problem
Adaptacja czy patologia
Kiedy do gabinetu weterynaryjnego przychodzi właściciel ze zwierzęciem, którego zachowanie stanowi problem, przede wszystkim należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy jest to zachowanie normalne dla danego gatunku, a jeśli tak, czy jest adaptacyjne (tzn. ułatwia zwierzęciu funkcjonowanie w otoczeniu) i czy jest właściwą reakcją na dany bodziec. W wielu przypadkach zachowanie zwierzęcia jest nie do zaakceptowania przez właściciela, nawet jeśli jest zgodne z etogramem dla danego gatunku, na przykład gdy mamy do czynienia ze znakowaniem terenu moczem lub drapaniem mebli przez koty (ryc. 1). W sytuacji gdy zachowanie jest nieelastyczne, utrudnia jednostce prawidłową interakcję ze środowiskiem, ma nieprawidłową strukturę lub nie ma celu, mówimy o patologii, która może mieć swoje podłoże zarówno w predyspozycji genetycznej, zaburzeniach neurochemicznych, jak i w późniejszym uwarunkowaniu nieprawidłowego zachowania. Na przykład „typowa” agresja związana ze statusem zwierzęcia wydaje się normalną reakcją na socjalną prowokację u psów, natomiast poważna i nieprzewidywalna agresja (wobec każdego celu, z każdego powodu) może wskazywać na zaburzenia w centralnym układzie serotoninergicznym.
Wywiad powinien dotyczyć nie tylko okoliczności samego incydentu, w którym zwierzę wykazywało niepożądane zachowanie [gdzie miało miejsce i kto był przy tym obecny, postawa i mimika zwierzęcia przed, w czasie i po zdarzeniu, kolejne etapy zachowan...
Niezwykle istotne jest również wykluczenie medycznych przyczyn zmiany zachowania zwierzęcia, gdyż wiele chorób wyraźnie wpływa na zachowanie psów i kotów.
