Znieczulenie miejscowe w weterynarii stanowi doskonałe uzupełnienie lub w pewnych okolicznościach podstawę zniesienia czucia bólu do zabiegów wykonywanych na terenie głowy. Zmniejszenie ryzyka powikłań, które może wywołać podanie ogólnoustrojowych środków do znieczulenia, oraz możliwość szybkiego powrotu świadomości zwierzęcia przy zachowanej bezbolesności powodują, że coraz większa część lekarzy weterynarii decyduje się na zastosowanie tego typu technik. Na terenie głowy najczęściej wykonuje się zabiegi dentystyczne oraz okulistyczne.

Anatomiczne podstawy znieczulenia miejscowego

Skuteczność wykonanego znieczulenia zależy od posiadanej wiedzy o anatomicznym położeniu włókien czuciowych nerwów czaszkowych na terenie głowy oraz o obszarach, które będą znieczulone po zablokowaniu obwodowych odcinków nerwów. Unerwienie czuciowe głowy stanowi głównie nerw trójdzielny (n. trigeminus) i jego pnie. Są to: nerw oczny (n. ophthalmicus), nerw szczękowy (n. maxillaris) i nerw żuchwowy (n. mandibularis).

Nerw oczny jest najcieńszą gałęzią nerwu trójdzielnego. Wychodzi z jamy czaszkowej przez szczelinę oczodołową. Nerw szczękowy przedostaje się do oczodołu otworem okrągłym, po czym dzieli się na odgałęzienia wtórne: nerw jarzmowy (n. zygomaticus), nerw skrzydłowo-podniebienny (n. pterygopalatinus) i nerw podoczodołowy (n. infraorbitalis). Nerw podoczodołowy wnika do otworu szczękowego w dole skrzydłowo-podniebiennym i dalej idzie do kanału podoczodołowego. Nerw żuchwowy stanowi najgrubszą gałąź nerwu trójdzielnego, wychodzi otworem owalnym i dzieli się na 9 gałęzi, z których z punktu widzenia anestezjologicznego najistotniejszy jest nerw zębodołowy dolny (n. alveolaris inferior). Przebiega on w kanale żuchwy, dzieli się na gałęzie zębodołowe środkowe i dolne (doogonową i donosową). Zakończeniem nerwu zębodołowego są nerwy bródkowe (nn. mentales), wychodzące w otworze bródkowym żuchwy. Blokady poszczególnych nerwów oraz miejsca wkłuć przedstawia ryc. 12.