W praktyce klinicznej często spotykamy się z kamicą moczową u kotów, nieco rzadziej u psów. U małych ssaków, takich jak króliki, świnki morskie czy szynszyle, kamienie także występują dość powszechnie. Zaskoczeniem dla niektórych może być jednak fakt, że kamienie mogą się tworzyć w pęcherzu moczowym u gadów, a nawet to, że gady mają pęcherz moczowy.

Nie jest do końca w błędzie ten, kto twierdzi, że gady nie mają tego narządu. W przypadku omawianej gromady zwierząt spotykamy się ze znacznym zróżnicowaniem anatomicznym. Nie dotyczy to tylko wyglądu zewnętrznego, ale także obecności lub braku pewnych narządów. Tak jest w przypadku pęcherza moczowego. Mają go jedynie żółwie i niektóre gatunki jaszczurek, w tym legwany zielone.

Mocz u gadów dostaje się do pęcherza w nieco odmienny sposób, niż ma to miejsce u ssaków. Z nerek wędruje moczowodami do urodeum – jednej z części kloaki – i dopiero stamtąd krótką i bardzo rozciągliwą cewką moczową do pęcherza moczowego. W procesie mikcji ponownie wraca cewką do kloaki i jest usuwany na zewnątrz. Cewka jest na tyle krótka i rozciągliwa, że u legwanów i samic żółwi (u samców przeszkadza prącie) o masie ciała ok. 1 kg i większej doświadczony lekarz bez problemu może w trakcie badania wprowadzić palec przez kloakę do pęcherza moczowego.

U gadów kamienie mogą tworzyć się i zalegać w pęcherzu moczowym, cewce lub kloace. Główną przyczyną tworzenia się kamieni moczowych u gadów roślinożernych są błędy żywieniowe. Zbyt duże ilości białka, potasu i sodu w ich diecie oraz niedobory wita...