Terrarystyka to dziedzina bardzo prężnie rozwijająca się w ostatnich latach w naszym kraju. W hodowli i w handlu pojawiają się nowe gatunki, wcześniej niespotykane nawet w ogrodach zoologicznych. Wraz ze wzrastającą popularnością gadów jako zwierząt towarzyszących wzrasta popyt na usługi weterynaryjne świadczone takim właśnie zwierzętom. Diagnostyka chorób gadów często jest trudniejsza niż w przypadku „standardowych” zwierząt, stąd silna potrzeba wspierania się badaniami dodatkowymi, w tym diagnostyką obrazową.

Interpretując obraz radiologiczny, musimy przede wszystkim znać prawidłową anatomię danego gatunku i mieć świadomość, które z zobrazowanych struktur są normą, a które nieprawidłowością. Różnorodność form jest wśród gadów zdecydowanie większa niż w przypadku ssaków towarzyszących. Porównując anatomię żółwia, węża i jaszczurki, napotykamy drastyczne różnice w ogólnym planie budowy ciała. Należy jednak pamiętać, że nawet w obrębie danej grupy systematycznej może wystąpić znaczne zróżnicowanie.

Dodatkową trudność stanowi zwykle występujący na radiogramach gadów niewielki kontrast obrazu pomiędzy poszczególnymi narządami, będący następstwem braku rozdzielenia jamy ciała na klatkę piersiową oraz jamę brzuszną (brak przepony) i wynikającego z tego „stłoczenia” narządów, niewielkiej ilości tkanki tłuszczowej oraz z reguły niewielkich rozmiarów ciała zwierzęcia (8).

Jedną z najczęstszych przyczyn kierowania gadów na badanie radiologiczne jest podejrzenie złamań kości długich. Wykonując zdjęcie rentgenowskie, możemy nie tylko potwierdzić przerwanie ciągłości kości, ale jednocześnie stwierdzić, czy jest to wynik urazu, czy skutek chorób metabolicznych prowadzących do zmniejszenia gęstości tkanki kostnej (ryc. 1). Tak zwane choroby metaboliczne kości (Metabolic Bone Diseases – MBD) to zespół kilku chorób metabolicznych, z których najczęstsza jest wtórna względem niedoborów pokarmowych nadczynność przytarczyc. W wyniku diety zbyt ubogiej w wapń, organizm mobilizuje rezerwy tego pierwiastka z kości, co prowadzi do ubytku masy kostnej, osłabienia struktury kości, jej przebudowy, a w konsekwencji – do dużej podatności na złamania nawet przy stosunkowo niewielkich urazach (6).