Anaplazmoza trombocytarna [Thrombocytotropic Anaplasmosis (TA), Infectious Canine Cyclic Thrombocytopenia (ICCT)] jest zakaźną chorobą ludzi i zwierząt przenoszoną przez kleszcze, wywoływaną przez zarazki płytek krwi – riketsje Anaplasma platys. Wykorzystując techniki mikroskopii elektronowej, wykazano, że drobnoustroje te są kształtu owalnego lub okrągłego, wielkości 350-1250 nm. Ich komórki otoczone są podwójną błoną, co jest cechą charakterystyczną dla przedstawicieli rodzaju Ehrlichia (7, 14, 21, 24, 27). W jednej zakażonej płytce krwi może być obecnych nawet 15 riketsji (21).

Drobnoustroje te początkowo określano mianem Ehrlichia platys. Wyniki badań molekularnych – analizy sekwencji nukleotydowych genu 16S RNA – pozwoliły jednak stwierdzić, że są one bliżej spokrewnione z rodzajem Anaplasma aniżeli Ehrlichia (14).

Chorobę po raz pierwszy opisali w Stanach Zjednoczonych Harvey i wsp. w roku 1978 (21). Z czasem anaplazmozę trombocytarną zaczęto diagnozować w Europie, Azji, Ameryce Południowej, na Bliskim Wschodzie, w Afryce i w Australii (8, 9, 10, 12, 13). Materiał genetyczny (DNA) A. platys wykazano w organizmach kleszczy Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor auratus oraz Ixodes persulcatus, co może sugerować udział tych pajęczaków w szerzeniu choroby (22, 23, 28) (ryc. 1). Należy jednak pamiętać, że nie jest to jedyna droga jej przenoszenia. Stosunkowo często do zakażenia riketsjami dochodzi po transfuzji krwi zawierającej płytki zakażone tymi bakteriami (20).

Patogeneza

A. platys jest zarazkiem wewnątrzkomórkowym, który atakuje płytki krwi. Okres inkubacji choroby wynosi od 8 do 15 dni. Do wnętrza trombocytów riketsje wnikają na drodze endocytozy. Tu przechodzą podziały, tworząc struktury określane mianem moruli....

Kolejne epizody trombocytopenii pojawiają się co 7 do 14 dni i są związane z cyklicznym namnażaniem się riketsji w płytkach krwi. W tym okresie odsetek zakażonych trombocytów nie przekracza 1 (20, 21).