Duże zwierzęta
Tejlerioza – odkleszczowa choroba bydła
prof. zw. dr hab. mgr Zdzisław Gliński
prof. zw. dr hab. Krzysztof Kostro
Odkleszczowe choroby wirusowe i pasożytnicze zwierząt oraz ludzi występują na całym świecie. Wiele z nich stanowi zagrożenie dla zdrowia, a niekiedy i dla życia. Jedną z najniebezpieczniejszych pierwotniaczych chorób bydła i dzikich przeżuwaczy, przenoszoną przez kleszcze, jest tejlerioza, wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Theileria (Protista, Theileriidae).
Summary
Theileriosis – bovine ticks spread disease
Theileria parva, which causes East Coast fever (ECF), and T. annulata, which causes tropical theileriosis (TT), infect both domestic and wild Bovidae. Both T. parva and T. annulata are spread by ticks. East Coast Fever is found from southern Sudan to South Africa and westwards to the Democratic Republic of Congo, while tropical theileriosis has been reported from North Africa, southern Europe, Middle East, southern Russia, India and China. Generalized lymphadenopathy, fever, anorexia and loss of condition with decreased milk yield are typical for East Cost fever. In tropical theileriosis, which generally resembles East Coast fever, additional symptoms include jaundice, anemia and, in some cases, haemoglobinuria.
Key words: tropical theileriosis, East Cost Fever, tick vectors, control
T. parva jest przyczyną gorączki wschodniego wybrzeża (ECF – East Cost Fever) u bydła i bawołów w Afryce subsaharyjskiej, podczas gdy T. annulata wywołuje tropikalną tejleriozę (TT – Tropical Theileriosis) w basenie Morza Śródziemnego (Hiszpania, Portugalia), na Środkowym Wschodzie, w Azji. Istnieje przy tym duże prawdopodobieństwo zachorowań w innych krajach na północ od Morza Śródziemnego, ze względu na możliwość pojawienia się kleszczy przenoszących Theileria, co ma ścisły związek z globalnym ociepleniem. Ze względu na istniejące zagrożenie, w tym na straty, jakie powoduje w hodowli, i konieczność ograniczenia importu zwierząt z terenów występowania, tejlerioza podlega zgłaszaniu do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) (11, 13).
Theileriae są obligatoryjnymi śródkomórkowymi pasożytniczymi pierwotniakami (Apicomplexa, Theileriidae), które atakują bydło, a także niektóre gatunki małych przeżuwaczy (tab. I). Cykl życiowy pasożyta odbywa się w organizmach kleszczy oraz przeżu...
Podczas ssania krwi przez kleszcza bydło zaraża się sporozoitami produkowanymi w ogromnych ilościach w komórkach groniastych gruczołów ślinowych kleszcza. Sporozoity zarażają limfocyty wielojądrzaste, gdzie w procesie schizogonii pojawiają się bar...
