Odkleszczowe choroby wirusowe i pasożytnicze zwierząt oraz ludzi występują na całym świecie. Wiele z nich stanowi zagrożenie dla zdrowia, a niekiedy i dla życia. Jedną z najniebezpieczniejszych pierwotniaczych chorób bydła i dzikich przeżuwaczy, przenoszoną przez kleszcze, jest tejlerioza, wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Theileria (Protista, Theileriidae).

T. parva jest przyczyną gorączki wschodniego wybrzeża (ECF – East Cost Fever) u bydła i bawołów w Afryce subsaharyjskiej, podczas gdy T. annulata wywołuje tropikalną tejleriozę (TT – Tropical Theileriosis) w basenie Morza Śródziemnego (Hiszpania, Portugalia), na Środkowym Wschodzie, w Azji. Istnieje przy tym duże prawdopodobieństwo zachorowań w innych krajach na północ od Morza Śródziemnego, ze względu na możliwość pojawienia się kleszczy przenoszących Theileria, co ma ścisły związek z globalnym ociepleniem. Ze względu na istniejące zagrożenie, w tym na straty, jakie powoduje w hodowli, i konieczność ograniczenia importu zwierząt z terenów występowania, tejlerioza podlega zgłaszaniu do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) (11, 13).

Theileriae są obligatoryjnymi śródkomórkowymi pasożytniczymi pierwotniakami (Apicomplexa, Theileriidae), które atakują bydło, a także niektóre gatunki małych przeżuwaczy (tab. I). Cykl życiowy pasożyta odbywa się w organizmach kleszczy oraz przeżu...

Podczas ssania krwi przez kleszcza bydło zaraża się sporozoitami produkowanymi w ogromnych ilościach w komórkach groniastych gruczołów ślinowych kleszcza. Sporozoity zarażają limfocyty wielojądrzaste, gdzie w procesie schizogonii pojawiają się bar...