Małe zwierzęta
Niedotlenienie, czyli rola czynnika indukowanego hipoksją (HIF)
Dr hab. Urszula Pasławska, prof. UP1
dr Liliana Kiczak2
lek. wet. Katarzyna Michlik1
dr n. wet. Agnieszka Noszczyk-Nowak1
lek. wet. Robert Pasławski3
dr n. wet. Paweł Jonkisz1
Podstawowym sposobem zdobywania energii w tkankach są tlenowe procesy spalania glukozy, a w przypadku serca – utlenianie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dlatego życiowo ważną sprawą dla organizmu jest zdolność do wykrywania spadku stężenia tlenu i odpowiednia reakcja na ten bardzo niebezpieczny stan. Dawniej sądzono, że za tę regulację odpowiedzialny jest wzrost ilości produktów przemiany materii – przede wszystkim mleczanów. Okazało się jednak, że zmiana oddychania tlenowego na beztlenowe zachodzi wcześniej – nawet zanim dojdzie do wyczerpania się puli ATP (3).
Summary
Hypoxia – the role of hypoxia-inducible factor (HIF)
The hypoxia-inducible factor is a transcriptional factor responsible for systemic hypoxia response. HIF consists of two subunits (α and β) and regulates the transcription of 450 nuclear genes. HIF activates transcription of the genes for glycolysis, tyrosine hydroxylase, inducible nitric oxide synthase, hemooxygenase 1, vascular endothelial growth factor and erythropoietin. It decreases lipid catabolism in fatty tissue and inhibits the activity of Ca++ dependent potassium canal in sinus carotis cells. The biological effects of HIFα + β comprise an increase in the rate and depth of respiration, total erythrocyte count and the number of capillary vessels.
Key words: hypoxia, HIF, clinical signs of cardiac failure