Rozpoznawanie i leczenie bólu należą do najtrudniejszych zagadnień medycyny weterynaryjnej. Według definicji Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu (IASP) ból jest to nieprzyjemne, zmysłowe i EMOCJONALNE przeżycie, towarzyszące istniejącemu lub zagrażającemu uszkodzeniu tkanki bądź jedynie odnoszone do takiego uszkodzenia (6).

Ból może być wywoływany przez bodźce mechaniczne, chemiczne, termiczne i elektryczne. Są one odbierane przez nocyreceptory – bezrdzenne zakończenia nerwowe. Impulsy bólowe docierają do kory mózgowej szybko przewodzącą drogą swoistą (rdzeniowo-wzgórzową) i wolno przewodzącymi drogami nieswoistymi. W polach korowych istnieje podwójna reprezentacja bólu. W jednych okolicach kory (płat ciemieniowy) dochodzi do rozpoznania i zlokalizowania bólu, a w innych do sklasyfikowania bodźca jako szkodliwego i zorganizowania reakcji obronnej (półkule, struktury podkorowe – układ limbiczny) (7).

Istnieje wiele systemów klasyfikacji bólu w zależności od czasu jego trwania, przyczyny, intensywności itp. W jednym z nich wyróżnia się ból ostry i przewlekły. Niezwykle istotny jest podział bólu na:

• ból adaptacyjny – pomaga chronić uszkodzone tkanki i utrzymać ogólną równowagę organizmu
• ból nieadaptacyjny – ma niewielki wpływ na ochronę uszkodzonych tkanek i zaburza ogólną równowagę organizmu, na przykład ogranicza sprawność fizyczną. Ból długotrwały, podczas którego organizm nie może podjąć działań zmniejszających jego odczuwanie, staje się negatywny w skutkach i wyniszczający dla organizmu (1, 3, 6, 8, 10).

Ze względu na to, że zwierzęta nie posługują się komunikacją werbalną (jedynie wokalną i niewerbalną), najczęstszym przejawem bólu jest zmiana ich zachowania. Zarówno u psów, jak i u kotów trudno jest zaobserwować wczesne objawy bólu o umiarkowany...