W części pierwszej artykułu (MW 1/2018) omówione zostały w skrócie działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego oraz szpiku kostnego u pacjentów przyjmujących chemioterapię. Część druga poświęcona jest rzadziej występującym działaniom niepożądanym, takim jak kardiotoksyczność, wynaczynienie, wstrząs anafilaktyczny, krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego oraz hepatotoksyczność.

Kardiotoksyczność

W medycynie weterynaryjnej kardiotoksyczność to problem spotykany głównie u psów. Związany jest z podawaniem doksorubicyny. Opisuje się kardiotoksyczność ostrą (występującą podczas podawania leku) lub częściej przewlekłą, inaczej nazywaną kumulacyjną, wynikającą z podania określonej sumarycznej dawki leku. Podczas podawania doksorubicyny może dojść do arytmii, dlatego lek należy podawać we wlewie dożylnym powoli przez 20-30 minut. Kardiotoksyczność kumulacyjna opisywana jest najczęściej po przekroczeniu dawki ogólnej 180 mg/m² (co zazwyczaj oznacza podanie sześciu dawek po 30 mg/m² każda). Skutkiem jest kardiomiopatia rozstrzeniowa wraz z zastoinową niewydolnością serca, niestety rzadko poddająca się leczeniu (ryc. 1). Zatem gdy u pacjenta przyjmującego doksorubicynę rozpozna się bezobjawową obniżoną kurczliwość mięśnia sercowego, należy niezwłocznie przerwać podawanie leku, zanim rozwinie się kliniczna niewydolność serca. U psów z obniżoną kurczliwością mięśnia sercowego lub ras predysponowanych do kardiomiopatii rozstrzeniowej zaleca się wykonanie badania echokardiograficznego przed rozpoczęciem podawania doksorubicyny oraz po podaniu czwartej dawki. U tych pacjentów może bowiem dojść do kardiotoksyczności kumulacyjnej przy dawkach niższych niż 180 mg/m².