Dermatofitoza to jedna z najczęściej występujących chorób u szynszyli małej (Chinchilla lanigera). Do zachorowań dochodzi z reguły w okresie jesienno-zimowym i jest to zwykle spowodowane obniżeniem odporności organizmu i złymi warunkami zoohigienicznymi w miejscu utrzymania zwierząt. W artykule zostały przedstawione metody rozpoznawania oraz leczenia tej choroby.

Szynszyle swoją popularność zawdzięczają głównie pięknej i gęstej okrywie włosowej. W związku ze zwiększającą się liczbą ferm futrzarskich w Polsce (1014 w 2015 r. i 1022 w 2016 r., z czego 292 były fermami zwierząt roślinożernych) ciągle podejmowane są próby zmiany ustawy dotyczącej ochrony zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 (1). W ciągu ostatnich lat doszło też do wzrostu świadomości hodowców zwierząt gospodarskich, właścicieli mniejszych domowych hodowli i właścicieli prywatnych. Istotną komplikacją w utrzymaniu szynszyli są choroby grzybicze skóry, prowadzące do pogorszenia jakości włosów i ich utraty. Efekt wizualny okrywy włosowej w przemyśle futrzarskim ma istotny wpływ na sferę ekonomiczną, a grzybica skóry i jej przydatków odbija się przede wszystkim na zdrowiu samych zwierząt. Problem ten jest poważny, gdyż dermatofity klasyfikowane są jako patogeny o potencjale zoonotycznym (2).

Z dermatofitozą wśród gryzoni mamy do czynienia głównie u kawii domowej (Cavia porcelus) i szynszyli małej (Chinchilla lanigera). Choroba sporadycznie dotyka też zajęczaki. Do najczęstszych zachorowań dochodzi u zwierząt młodych i z osłabioną odpornością. Najważniejszymi czynnikami predysponującymi do zachorowania są: stres, złe warunki zoohigieniczne i nieodpowiednie żywienie.

Diagnostyka różnicowa

Szynszyle, które pojawiają się w lecznicach weterynaryjnych z powodu dolegliwości skórnych, powinny w pierwszej kolejności być podejrzewane o dermatofitozę (tab. I). W diagnostyce różnicowej trzeba wykluczyć inwazję ektopasożytów oraz wypadanie włosów na tle stresu (chwilowego bądź przewlekłego) (3) albo niedoborów (głównie witaminy A i cynku). Przy przewlekłym stresie może dochodzić do samowygryzania okrywy włosowej, zwłaszcza na udach i bokach ciała, przez co włosy są różnej długości (ryc. 1). Wypadanie całych włosów ma miejsce przy krótkotrwałym silnym stresie związanym z nagłym łapaniem zwierzęcia bądź łączeniem dwóch osobników. Posiewy ze zmienionych miejsc wykluczają lub potwierdzają obecność zakażenia bakteryjnego.

Drogi i źródła zakażenia, patogeneza

Grzybica skóry jest chorobą zaraźliwą. Do zakażenia może dojść w wyniku kontaktu bezpośredniego z osobnikami chorymi (czynni siewcy), bezobjawowo zakażonymi (także czynni siewcy) lub ozdrowieńcami (bierni przenosiciele zarodników na włosach przez ...