Stosowanie niektórych leków może zmieniać wyniki rutynowych badań morfologicznych krwi. Efekt działania farmaceutyków zależy od stanu klinicznego pacjenta, rodzaju substancji czynnej zawartej w leku, jego farmakokinetyki i farmakodynamiki, a także od dawki, drogi podania i czasu leczenia. Ponadto substancje czynne mogą reagować z odczynnikami chemicznymi używanymi w metodzie analitycznej, co również prowadzi do uzyskania fałszywych wyników. W niniejszej pracy dokonano przeglądu najczęściej wykorzystywanych produktów leczniczych, których podawanie wpływa na wartości parametrów oceny laboratoryjnej krwi psów i kotów.

Podawanie leków oparte jest na analizie bilansu korzyści wynikających z eliminacji przyczyny choroby lub poprawy komfortu życia pacjenta i efektów niepożądanych, które mogą obejmować przejściową lub trwałą zmianę czynności narządów wewnętrznych, co znajduje odzwierciedlenie w zmianach parametrów morfologicznych i biochemicznych krwi. Ponadto zastosowane leki mogą oddziaływać na wyniki przeprowadzanych testów laboratoryjnych, reagując ze związkami chemicznymi używanymi w metodzie analitycznej. Co prawda nowe metody diagnostyczne cechuje zazwyczaj większa czułość i mniejsza wrażliwość na interferencje z lekami, dzięki czemu uzyskiwany jest bardziej dokładny pomiar, zwykle jednak stosowanie najbardziej nowoczesnych technik wiąże się z wysokimi kosztami wykonania oznaczenia. Należy zatem pamiętać, że interpretacja zmian wartości wyników badań laboratoryjnych musi uwzględniać obecność leków w organizmie, ich farmakokinetykę i farmakodynamikę. Pozwala to uniknąć błędnej interpretacji danych, ustalenia fałszywego rozpoznania i w konsekwencji niewłaściwego leczenia.

Wpływ leków na wyniki badania morfologicznego krwi

Prawidłową interpretację wyników badania morfologicznego krwi umożliwia oznaczenie wszystkich wskaźników układów czerwono- i białokrwinkowego oraz płytkowego, a także stężenia białka całkowitego (TP – total protein), odzwierciedlającego stan nawodnienia pacjenta. Prawidłowa wartość TP przy podwyższonej wartości hematokrytu (Ht) może wskazywać na nadkrwistość pierwotną (rzadko) lub wtórną, będącą następstwem skurczu śledziony pod wpływem adrenaliny z uwolnieniem krwinek zmagazynowanych w tym narządzie, szczególnie u kotów w tzw. zespole białego fartucha. Często jednak wynika z odwodnienia, któremu towarzyszy hipoproteinemia. Prawidłowa wartość Ht przy podwyższonym stężeniu TP obserwowana jest w niedokrwistości, której towarzyszy odwodnienie, oraz w zapaleniu, gdy wzrasta stężenie globulin w osoczu. Obniżenie wartości Ht przy prawidłowym TP występuje przy niedokrwistościach zarówno fizjologicznych (u szczeniąt i kociąt), jak i patologicznych (w zaburzeniach produkcji i niszczenia krwinek). Właściwe zrozumienie zmian uzyskanych wyników możliwe jest jednak dopiero po uwzględnieniu wpływu stosowanych leków.