Endoskopia to coraz bardziej dostępna i rozwijająca się technika w medycynie weterynaryjnej. Dotyczy to zwłaszcza endoskopii interwencyjnej – endochirurgii. Jest to bezpośrednia metoda obrazowania, która umożliwia dokładną ocenę makroskopową zmian w błonie śluzowej lub w samym świetle jelita oraz pobranie wycinków do badania histopatologicznego. W niniejszym artykule zostaną przedstawione trzy przypadki kliniczne, w których badanie endoskopowe było podstawą rozpoznania, a nawet leczenia.

Wprowadzenie

Rozpoznawanie i leczenie chorób jelita grubego u psów i kotów to z punktu widzenia klinicznego coraz bardziej przydatna umiejętność u lekarza praktyka. Większość chorób jelita grubego powoduje szereg objawów, takich jak bolesne parcie (tenesmus), utrudnione oddawanie kału (dyschezja), świeża krew w kale (hematochezja). Należy zdać sobie sprawę, że przykładowo różnicowanie, czy mamy do czynienia z biegunką z jelita grubego, z jelita cienkiego czy też mieszaną, jest istotne dla rozpoznania, leczenia i rokowania. Decyzja, czy u pacjenta wykonać badanie przełyku, żołądka i dwunastnicy (ezofagogastroduodenoskopię) czy rekto- i kolonoskopię, nie zawsze jest oczywista. „Biegunkę z jelita grubego” charakteryzują częstsze defekacje z małą lub normalną objętością kału, który niejednokrotnie zawiera śluz i świeżą krew. Nagłe oddawanie kału dotyczy głównie chorób okrężnicy albo prostnicy, podczas gdy utrudnione oddawanie kału zdarza się najczęściej w chorobach gruczołu krokowego.

Z uwagi na zasadnicze funkcje jelita grubego, takie jak absorbcja wody i elektrolitów, zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych (na przykład duża objętość kału, znaczna utrata masy ciała) przy chorobach okrężnicy są rzadkim zjawiskiem. Zwierzęta z chorobami okrężnicy mają zachowany temperament, są dobrze umięśnione i wykazują normalny apetyt. Okazjonalnie psy z zapaleniem okrężnicy mogą przejawiać ból brzuszny lub dyskomfort. Co więcej, niektóre choroby (nieswoiste zapalenie jelit, z ang. IBD – Inflammatory Bowel Disease, chłoniak układu pokarmowego, grzybicze zapalenie jelit) mogą powodować jednocześnie objawy z jelita cienkiego. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, jak istotne jest odpowiednie rozpoznawanie lokalizacji choroby na podstawie objawów klinicznych i jak ważna jest klasyfikacja tych objawów dla podjęcia właściwego leczenia. Trzeba też pamiętać, że pozornie te same objawy mogą często oznaczać zupełnie inne choroby o zgoła odmiennym rokowaniu.

Przypadek 1. – gruczolakorak prostnicy (adenocarcinoma)