Większość praktykujących lekarzy weterynarii już dawno zrozumiała, że kluczem do prawidłowej interpretacji wyników badań laboratoryjnych jest ich jakość – lepiej nie mieć żadnego wyniku badań dodatkowych niż wynik obarczony błędem („No result is better than bad result” – czytamy w wielu podręcznikach). Niestety nie wszyscy o tym pamiętają. Niektórzy nadal uważają, że wystarczy znać jedynie przybliżone wartości opisujące liczbę, stężenie bądź aktywność badanych parametrów i że nie ma związku między jakością badań a prawidłową interpretacją wyników. Tworzy to niebezpieczne przekonanie, że przygotowanie pacjenta przed pobraniem materiału, samo jego pobranie i dostarczenie do laboratorium nie wymaga staranności. Tymczasem na każdym etapie postępowania lekarskiego niezbędna jest zgodność z procedurami, umiejętne korzystanie z posiadanej wiedzy i wreszcie zdrowy rozsądek.

Jak dotąd w Polsce nie zostały wprowadzone zasady, które przyjęłyby formę procedur właściwego postępowania przedanalitycznego lekarza weterynarii w zakresie badań hematologicznych, biochemicznych lub analityki ogólnej, choć w medycynie człowieka podlegają one regulacjom. Istnieją szczegółowe przepisy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w których m.in. zalecane stężenie cytrynianu sodu do badań koagulologicznych wynosi 3,2% (2), Międzynarodowej Organizacji Standaryzacji (ISO), określające na przykład barwę korka do probówek z różnym materiałem – zgodnie z normą ISO 6710, czy wreszcie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21.01.2009 w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych. Stanowi to cenną wskazówkę dla lekarzy medycyny przy doborze laboratorium, z którym planują podjąć współpracę.

W weterynarii kierujemy się tylko wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Patologii Weterynaryjnej (ESVP) oraz korzystamy z doświadczenia renomowanych firm światowych produkujących sprzęt i testy przeznaczone do badania krwi zwierząt, a także z własnych obserwacji zbieranych przez lata pracy. Zwykle jednak postępujemy tak, jak jest najwygodniej i najtaniej. Oznacza to, że nasza wiedza i co za tym idzie – postępowanie w tym zakresie są bardzo zróżnicowane. Tymczasem, o ile błędy laboratoryjne są ściśle wyliczane, kontrolowane i mogą być istotnie minimalizowane (aktualnie ich udział w zafałszowaniu wyniku nie przekracza 10%), o tyle błędy przedlaboratoryjne można jedynie opisać bądź oszacować. Ich udział w odniesieniu do badań hematologicznych i biochemicznych dochodzi do 75% (3, 4, 5). W niektórych badaniach parazytologicznych częstość występowania błędów przedlaboratoryjnych wynosi prawie 90% (6).