Rozród
Wpływ drobnoustrojów z rodzaju Mycoplasma sp. na płodność suk
lek. wet. Kinga Domrazek1
prof. dr hab. Wojciech Niżański1
lek. wet. Zuzanna Ligocka1
lek. wet. Daria Płókarz2
W ostatnich latach pojawiło się wiele doniesień i sprzecznych opinii na temat potencjalnej roli zakażeń drobnoustrojami z rodzaju Mycoplasma w różnych formach zaburzeń płodności u psów oraz u suk. Lekarze weterynarii często mają wątpliwości, czy dodatni wynik badań hodowlanych, PCR lub serologicznych należy traktować jako patologię, czy jest to zjawisko fizjologiczne. Poniższy artykuł stanowi przegląd literatury oraz badań własnych dotyczących wpływu Mycoplasma sp. na płodność suk.
Mykoplazmy są to najmniejsze bakterie – wielkość ich komórki wynosi 300 nm. Występują m.in. na błonach śluzowych układu oddechowego oraz dróg moczowo-płciowych (1).
Pierwszy raz mykoplazmy zostały wyizolowane z układu rozrodczego psów w 1951 roku (2) i do dziś ich rola w przebiegu niepłodności u psów oraz suk nie została do końca poznana. Drobnoustroje z rodziny Mycoplasmataceae mogą występować fizjologicznie w jamie nosowej oraz na błonie śluzowej układu rozrodczego u psów. Dodatnie wyniki badań w kierunku Mycoplasma i Ureaplasma nie muszą świadczyć o toczących się procesach chorobowych. Są to zarazki oportunistyczne i rozwój procesu chorobowego jest w pewnym stopniu uwarunkowany odpowiedzią immunologiczną, w tym stężeniem IgA u danego osobnika (1).
W ostatnich latach pojawiło się wiele sprzecznych doniesień na temat roli zakażeń Mycoplasma sp. Szacuje się, że u 88% suk bakteria ta występuje na błonie śluzowej układu rozrodczego, a odsetek ten jest taki sam wśród osobników płodnych i niepłodnych (3). Część źródeł podaje, że jest to element naturalnej flory bakteryjnej (4), eksperymentalne zakażenia sugerują jednak chorobotwórczość tych drobnoustrojów. U kilku gatunków, w tym u szczurów (5), określono wyraźną rolę Mycoplasma sp. w przebiegu zaburzeń płodności, natomiast u kotów brak danych dotyczących niepłodności spowodowanej mykoplazmami, a drobnoustrój ten jest często izolowany z jamy ustnej oraz pochwy kotek (6). Niektórzy autorzy sugerują, że u psów Mycoplasma sp. również może być przyczyną objawów takich jak ronienia, rodzenie słabych lub martwych szczeniąt, śmierć noworodków i zarodków (7). Badania wskazują, że zakażenia bakteriami z rodzaju Mycoplasma mogą dotyczyć także dróg moczowych i objawiać się bolesnym oddawaniem moczu, nietrzymaniem moczu, krwiomoczem oraz zapaleniem pęcherza (8). Wiele mówi się też o negatywnym wpływie na płodność i stan zdrowia u samców. Wykazano związek między obecnością Mycoplasma sp. na błonie śluzowej a zapaleniem jąder i najądrzy (9). Drobnoustroje z rodzaju Mycoplasma izolowano od psów z zaburzeniami płodności.