Okres okołoporodowy, definiowany jako pierwsze 48 godzin życia, jest jednym z najbardziej newralgicznych okresów w życiu cielęcia. Nawet naturalny poród (eutocja) stanowi zagrożenie, a w przypadku trudnego porodu (dystocja) związane z nim ryzyko wzrasta. Dwiema głównymi przyczynami dystocji są dysproporcje pomiędzy wielkością płodu a średnicą miednicy (częstsze u jałówek) oraz nieprawidłowe ułożenie płodu (częściej u wieloródek).

Przyjmuje się, że około 50% martwych urodzeń wynika bezpośrednio z dystocji (Mayer i wsp,. 2000). Nawet niewielki problem podczas porodu przyczynia się do wzrostu ryzyka urodzenia martwego cielęcia – trzykrotnego w przypadku jałówek i pięciokrotnego w przypadku wieloródek. Z kolei ryzyko urodzenia martwego cielęcia po ciężkim porodzie w porównaniu ze zwykłymi porodami jest ośmiokrotnie większe u jałówek i ponad jedenastokrotnie większe u wieloródek. Według Wellsa i wsp. (1996) sytuacje wymagające wymuszenia porodu czterokrotnie częściej powodują śmierć cieląt w ciągu pierwszych 21 dni życia w porównaniu z samodzielnym cieleniem się zwierząt. Konieczne jest więc traktowanie każdego cielęcia wysokiego ryzyka z większą uwagą, a w przypadku stwierdzenia u niego zaburzeń zastosowanie odpowiednich zabiegów w celu poprawy jego stanu i zwiększenia szans na przeżycie.

Lekarze weterynarii poprzez ścisłą współpracę z hodowcami mogą odgrywać istotną rolę w zmniejszaniu wpływu dystocji na cielęta. Według wielu autorów (Lombard i wsp., 2007, Schuenemann i wsp., 2013) oparte jest to na trzech zasadniczych elementach:

• zmniejszeniu częstości trudnych porodów – jest to kwestia złożona, która dotyczy zarządzania na fermie i nie zawsze jest łatwa do wprowadzenia
• zmniejszeniu skutków dystocji poprzez odpowiednie zarządzanie cieleniem – element ten wymaga wprawdzie odpowiedniego szkolenia pracowników, ale może znacznie zmniejszyć negatywny wpływ dystocji zarówno na krowy, jak i na cielęta
• zwiększeniu jakości opieki nad noworodkiem – w tym przypadku również konieczne jest odpowiednie szkolenie pracowników, może to jednak pomóc zagrożonym cielętom przetrwać krytyczny okres, jak również sprzyja prawidłowemu rozwojowi w przyszłości.

Według Lombarda i wsp. (2007) niekorzystny wpływ dystocji na cielę można zmniejszyć między innymi poprzez zastosowanie odpowiednich metod porodowych, wczesne wykrycie nieprawidłowości u cieląt, wyrównanie kwasicy oddechowej i metabolicznej, natych...