„Energia umysłu jest esencją życia”
– Benjamin Franklin

Sytuacja kryzysu, z jaką niewątpliwie mamy do czynienia, związana jest z natłokiem myśli i emocji. Pojawia się naturalny lęk, który pobudza nasze funkcje poznawcze do zwiększonej aktywności, większej wybiórczości związanej z tematem. Lęk sprawia, że koncentrujemy się na źródle zagrożenia i nie potrafimy myśleć o niczym innym. Uruchamiamy mechanizmy błędnego myślenia, które często pociągają za sobą nieadekwatne zachowania, brak empatii i wzmożoną agresję. Jak dbać o stan emocjonalny własny i innych w sytuacji zagrożenia? Jak wyjść poza utrwalone schematy myślenia i działania? Jakie konsekwencje dla zdrowia i relacji z bliskimi osobami ma przedłużający się strach związany z epidemią? Co możemy zrobić, żeby go w sobie obniżyć? I w końcu – jak możemy zaopiekować się sobą i wesprzeć swoich bliskich w tym trudnym okresie?

Zrozumieć swój lęk

Lęk to silna emocja, która jest odpowiedzią organizmu na zagrożenie. To system alarmowy organizmu, który pozwolił nam wyjść cało z wielu trudnych sytuacji. Żyjąc w jaskiniach, nie przetrwalibyśmy długo bez tej ratującej życie reakcji. Lęk wywołany pandemią jest zupełnie naturalną, normalną reakcją. Coraz bardziej niepokojące informacje napływające z całego świata sprawiają, że odczuwamy zbiorowy, uzasadniony strach i przeszywający egzystencjalny lęk. Strach definiowany jest w psychologii jako emocja, która pojawia się w obliczu realnego zagrożenia, natomiast lęk ma charakter irracjonalny, wynika bowiem z wyobrażonego niebezpieczeństwa albo przewidywanego zagrożenia. W obecnej sytuacji mamy do czynienia z współwystępowaniem obydwu emocji. Pojawia się lęk przed śmiercią – jeden z najsilniejszych lęków, jakie człowiek odczuwa, i realny strach przed zarażeniem.

W sytuacji, w której się znaleźliśmy, lęk to emocja, która pomaga nam dostosować swoje zachowanie do racjonalnych zaleceń. Z drugiej strony jednak sprawia ona, że wchodzimy w tryb skanowania, czyli stale szukamy wokół siebie niebezpieczeństwa i jesteśmy hiperwrażliwi na każdy sygnał zagrożenia. Lęk to emocja złożona – kiedy ją odczuwamy, oddziałuje ona na nas fizycznie, emocjonalnie, behawioralnie i oczywiście poznawczo.