Choroby stawów u gołębi spędzają hodowcom sen z powiek. Zapalenie stawów może na zawsze wyeliminować gołębie z lotów konkursowych. Dodatkowo powszechne i nieuzasadnione stosowanie doksycykliny i fluorochinolonów przez hodowców powoduje narastanie lekooporności. Coraz większa wiedza na temat chorób gołębi oraz wzrost możliwości diagnostycznych pozwalają jednak na określenie czynnika i wykonanie antybiogramu, co umożliwia skuteczne leczenie.

Salmonelloza

Salmonelle to jedne z najważniejszych bakterii u gołębi. U tych ptaków najczęściej izoluje się Salmonella enterica serotypy Typhimurium DT2 i DT99 (1). Po zakażeniu per os następuje kolonizacja przewodu pokarmowego, a następnie może dojść do bakteriemii. Zakażenie salmonellami objawia się biegunką, utratą masy ciała, zapaleniem stawów, a u kilku procent w stadzie zaburzeniami neurologicznymi (2).

Salmonelle wykazują powinowactwo do stawów i osłonek ścięgien nóg i skrzydeł. Zakażenie prowadzi do przewlekłego zapalenia błony maziowej stawów, zwłaszcza stawu ramienno-łokciowego i piszczelowo-śródstopowego. Choroba charakteryzuje się bólem, miękkim obrzękiem i sztywnością stawu (1). Zapalenie stawów może mieć charakter ropny (septyczny). Możliwe jest również zapalenie aseptyczne w postaci reaktywnego zapalenia stawów, w przypadku którego nie uzyskamy wzrostu bakterii z mazi stawowej, gdyż cały proces jest odpowiedzią układu immunologicznego na zakażenie pozastawowe (2). Sekcyjnie poza zapaleniem stawów można stwierdzić powiększenie wątroby i śledziony oraz ropnie w różnych narządach (1). W Polsce wśród gołębi domowych badanych w kierunku Salmonella odsetek dodatnich próbek uzyskanych z wymazu z kloaki i posiewu narządów wyniósł 4% (3), a wśród badanych gołębi miejskich 11% (4).

Leczenie powinno odbywać się na podstawie antybiogramu. Salmonelle rzadko wykazują lekooporność. Lekami pierwszego rzutu powinny być enrofloksacyna lub amoksycylina z kwasem klawulanowym. W przypadku florfenikolu, pomimo dużej wrażliwości na lek, terapia nie przynosi oczekiwanych skutków (21).

Ze względu na długotrwałe przeżywanie bakterii Salmonella w makrofagach (co wiąże się z przewlekłym nosicielstwem) antybiotykoterapia powinna trwać 14-21 dni i według niektórych autorów należy powtórzyć ją po kilku tygodniach (1). W przypadku salmonellozy powinno się poddać eutanazji wszystkie ptaki źle rokujące, ptaki z objawami neurologicznymi, z zapaleniem stawów i bardzo młode pisklęta, zaleca się też usunięcie jaj oraz rozłączenie par lęgowych (1, 21).