Skuteczne leczenie bólu pooperacyjnego, pourazowego bądź spowodowanego zmianami zapalno-zwyrodnieniowymi zwykle opiera się na stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Znajomość mechanizmu działania i powikłań związanych z podawaniem NLPZ oraz aktualna wiedza dotycząca wykorzystania w różnych sytuacjach klinicznych są istotne dla każdego lekarza weterynarii. Robenakoksyb ze względu na wysoką selektywność tkankową oraz krótki okres półtrwania we krwi stanowi atrakcyjną alternatywę dla innych NLPZ stosowanych u psów i kotów.

Wstęp

Wszechobecność bólu w życiu zarówno człowieka, jak i zwierząt pozwala domniemywać, że w pewnym momencie życia u każdego z naszych pacjentów pojawi się cierpienie związane z urazem, zabiegiem chirurgicznym lub chorobą, z którym będziemy musieli się zmierzyć. Zwalczanie bólu, który stanowi nieprzyjemne odczucie zmysłowe i emocjonalne, należy do priorytetowych zadań lekarza weterynarii. Jeżeli dochodzi do uszkodzenia tkanek, zawsze towarzyszy temu stan zapalny, który zwykle nasila i utrzymuje ból dłużej niż wyzwalający go bodziec. Stan taki nie tylko zmienia wrażliwość samych zakończeń nerwowych, ale również powoduje zmiany strukturalne ośrodkowego układu nerwowego, czego następstwem są takie zjawiska jak allodynia (ból pojawiający się podczas dotyku) czy hiperalgezja. Jeśli stan zapalny (zapalenie neurogenne) nie jest leczony, a ból utrzymuje się zbyt długo, mogą pojawić się zmiany neuroplastyczne w układzie nerwowym (głównie w rdzeniu kręgowym) prowadzące do przejścia bólu ostrego w przewlekły. Na tym etapie ścisła zależność między urazem a bólem zostaje utracona. Wykazano też silną korelację pomiędzy ciężkim, ostrym bólem pooperacyjnym a rozwojem przewlekłego bólu (1).

Ból niezależnie od przyczyn prowadzi do uruchomienia mechanizmów alarmowych pod postacią wzrostu stężenia hormonów we krwi. Zmiany hormonalne aktywizują procesy metaboliczne, głównie katabolizm, oraz sprzyjają zatrzymaniu w organizmie wody i sodu z równoczesnym wydalaniem potasu. Konsekwencją powyższych zaburzeń może być kwasica metaboliczna, a w skrajnych przypadkach zaburzenia krzepnięcia pod postacią zespołu krzepnięcia naczyniowego. Wykazano, że skuteczne leczenie bólu pooperacyjnego powoduje zmniejszenie zaburzeń w dostawie tlenu do tkanek, poprawia mobilność pacjenta, usprawnia obwodowy przepływ krwi i wymianę gazową na poziomie pęcherzyków płucnych oraz normalizuje perystaltykę przewodu pokarmowego, przyczyniając się tym samym do ogólnej poprawy samopoczucia pacjenta po zabiegu (2).